ΧΩΡΟΙ ΑΝΤΛΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ - ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ

Χώροι Άντλησης Επιχειρημάτων

Όλα τα θέματα με οποιονδήποτε τρόπο κι αν διατυπώνονται ή όσο πολύπλοκο κι αν είναι το σκεπτικό τους , καταλήγουν εντέλει σε τέσσερα βασικά ερωτήματα : εμπειρική   τεκμηρίωση , αίτια , αποτελέσματα , τρόποι αντιμετώπισης . Άλλα ερωτήματα δεν υπάρχουν. 

Α . Ερωτήματα Τύπου : Αιτιολογία

Στα ερωτήματα αυτά επιχειρούμε να παρουσιάσουμε από πού προέρχεται ένα πρόβλημα ή μια θετική κατάσταση , ένα φαινόμενο ( συνήθως αρνητικό) είτε διαχρονικό είτε σύγχρονο .

Τέτοια θέματα μπορεί να έχουν την εξής μορφή :

1 . Να διερευνήσετε την όξυνση της βίας και της εγκληματικότητας στους κόλπους της σημερινής νεολαίας .

2 . Που αποδίδετε το οικολογικό πρόβλημα ;

3 . Ποιες είναι οι ρίζες του προβλήματος της ανεργίας ;

4 . Από τι προκαλείται η αλλοτρίωση του σημερινού ανθρώπου ;

5 . Ποιοι είναι οι κύριοι λόγοι που , ακόμη και σήμερα , παραβιάζονται τα ανθρώπινα  δικαιώματα ;

Άλλες πιθανές διατυπώσεις : Πώς ερμηνεύετε … ; Πόση αλήθεια έχει η παραπάνω διαπίστωση … ; Ποιοι παράγοντες συντελούν … ; και λοιπά όμοια .

Εύρεση Αιτιών

Α . Χαρακτηριστικά της Σύγχρονης Εποχής

Ανισομερής ανάπτυξη πολιτισμού	Άκρατος – στείρος τεχνοκρατισμός	Εκβιομηχάνιση ζωής – εργασίας – ψυχαγωγίας
Επιτάχυνση υλικοτεχνικού και επιβράδυνση ηθικο-πνευματικού πολιτισμού η ύλη επιβλήθηκε και σχεδόν εκμηδένισε το πνεύμα ο άνθρωπος υπηρέτησε λανθασμένες προτεραιότητες και αλλοτριώθηκε	v  Θεοποίηση της τεχνολογίας v  επικράτηση της αντίληψης ότι η τεχνολογία μπορεί να οδηγήσει στην ευτυχία v  άκρατος ορθολογισμός και απόλυτη εκλογίκευση v  υπερτροφία της λογικής που οδήγησε στην ατροφία του συναισθήματος	v  μαζική παραγωγή , τυποποίηση v  υπερεργασία , υπερειδίκευση v  απώλεια ελεύθερου χρόνου v  επιβολή στερεότυπων ζωής , ενδυμασίας , ψυχαγωγίας , διατροφής v  παθητική διασκέδαση , v  ο άνθρωπος από δημιουργός έγινε καταναλωτής
Συνθήκες ζωής αστικών κέντρων	Υλισμός – Καταναλωτική μανία	Κρίση ανθρώπινων σχέσεων
v  διάβρωση σχέσεων : συνωστισμός , απώλεια κοινωνικού ελέγχου , ανωνυμία ,μαζοποίηση , αποξένωση , τυπικές – ιδιοτελείς σχέσεις v  ξέφρενοι ισοπεδωτικοί ρυθμοί , ένταση , χωροταξικά προβλήματα , άγχος , ανασφάλεια , φόβος , επιθετικότητα , ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης v  Κάθετη δόμηση , κακοποίηση της αισθητικής , καταστροφή της φύσης v  Συνθετότητα και πολυπλοκότητα της ζωής , ο άνθρωπος φορέας πολλών κοινωνικών ρόλων συχνά αλληλοσυγκρουόμενων , σκληρός και αθέμιτος ανταγωνισμός	v  Πλασματικές ανάγκες , δημιουργία τεχνητών παραδείσων , πλουτοκρατισμός v  θεοποίηση του κέρδους v  το « έχειν » αντικαθιστά το « είναι » v  αδιάκοπο κυνήγι υλικών αγαθών , περιορισμός του ελεύθερου χρόνου v  άμβλυνση της διάθεσης για επικοινωνία , κοινωνικές ενασχολήσεις , πνευματικές και ηθικές αναζητήσεις , αποπνευματοποίηση και έκλυση ηθών	v  Έλλειψη επικοινωνίας , ουσιαστικής επαφής v  αποξένωση , αποπροσωποποίηση v  συμφεροντολατρία v  ψυχρότητα , τυπικότητα , υποκρισία , απώλεια εμπιστοσύνης , καχυποψία , μοναξιά
Ανταγωνισμός – Ατομικισμός	Απομάκρυνση από τη φύση	Παγκοσμιοποίηση
v  Ο συνάνθρωπος αντίπαλος v  χρήση αθέμιτων μέσων v  υπερτροφία του « εγώ » , υπηρέτηση προσωπικού μόνο συμφέροντος v  αδιαφορία για την ομάδα , μη συνειδητοποίηση του κοινωνικού ρόλου – ευθύνης	v  η διατάραξη της σχέσης του ανθρώπου με τη φύση τον οδήγησε στην απευαισθητοποίηση , την αδιαφορία , την απώλεια του μέτρου και του στέρησε την ψυχική γαλήνη και την ηρεμία	v  Κίνδυνος παγκόσμιας ομοιομορφίας και ισοπέδωσης των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε λαού v  εξυπηρέτηση των συμφερόντων των ισχυρών σε βάρος των αδύνατων
Ξενομανία – Μιμητισμός – Μόδα	Αποπνευματοποίηση – Ιδεολογική σύγχυση	Κοινωνικά προβλήματα
v  τυφλή προσκόλληση στο ξενόφερτο , άκριτη υιοθέτηση ξενικών προτύπων σκέψης – ζωής – συμπεριφοράς , προοδοπληξία , αλλοτρίωση του ατόμου v  αλλοίωση της εθνικής συνείδησης και ταυτότητας ενός έθνους	v  παρά την άνοδο του μορφωτικού επιπέδου ο άνθρωπος δεν καλλιεργεί τον εσωτερικό του κόσμο , υπηρετεί λανθασμένες προτεραιότητες , αποστασιοποιείται από τα πολιτιστικά δρώμενα v  απουσία ιδανικών , έλλειψη συλλογικών οραμάτων και στόχων v  οι παραδοσιακές αξίες προβάλλονται ως αναχρονιστικός και συντηρητικές v  κυριαρχία του πρακτικισμού και της ηθικής του συμφέροντος	v  ανισότητες , αδικία , διεύρυνση του χάσματος μεταξύ των κοινωνικών τάξεων v  συνεχόμενες και κατευθυνόμενες απεργίες v  βία – εγκληματικότητα , ναρκωτικά , τρομοκρατία , ανέχεια , ασιτία , φανατισμός , ρατσισμός , εθνικισμός , ανεργία

Για αιτιολόγηση προβλήματος που αφορά τον υπανάπτυκτο κόσμο

α . Ολοκληρωτικά καθεστώτα  , β . Άθλιο βιοτικό επίπεδο  , γ . Χαμηλό έως ανύπαρκτο μορφωτικό επίπεδο

δ . Θρησκευτικός φανατισμός , ε . Συμφέροντα Μεγάλων δυνάμεων και πολυεθνικών

Β . Φορείς αγωγής

Οικογένεια	Σχολείο - Εκπαίδευση	ΜΜΕ
v αλλαγή δομών και ρόλων , σύγχυση ρόλων άντρα – γυναίκας v πολύωρη απουσία των γονέων από το σπίτι , απώλεια επαφής , χαλάρωση των δεσμών v άγνοια των προβληματισμών που αντιμετωπίζει το παιδία ιδίως στην εφηβεία , εγκλωβισμός σε πατροπαράδοτες μεθόδους διαπαιδαγώγησης ( η βία μέσο αγωγής ) , αυταρχισμός , καταπίεση v υπερβολική παροχή ελευθερίας , παραμέληση του παιδιού v υπερτίμηση των δυνατοτήτων του παιδιού , υπερβολικές απαιτήσεις , πίεση για επιδόσεις στο σχολείο v καλλιέργεια ατομικισμού και υλισμού , αδυναμία διοχέτευσης υγιών προτύπων	v στείρα απομνημόνευση v άγονος εγκυκλοπαιδισμός  χρησιμοθηρική γνώση v τυποποίηση διδασκαλίας v τεχνοκρατισμός v έλλειψη ιδανικών ,   ανταγωνισμός , βαθμοθηρία v αδυναμία προσαρμογής στα σύγχρονα δεδομένα και στις νέες απαιτήσεις v διαρκείς μεταβολές στην εκπαιδευτική πολιτική v φόρτος εργασίας – περιορισμός του ελεύθερου χρόνου για ενασχόληση με άλλες δραστηριότητες v παραγκώνιση της καλλιτεχνικής παιδείας v δασκαλοκεντρικό πρότυπο v απουσία διαλόγου και γόνιμης μάθησης  v αδυναμία δημιουργίας σφαιρικού ανθρώπου	v ανευθυνότητα λειτουργών , δεν τηρείται ο κώδικας δημοσιογραφικής δεοντολογίας v υποταγή στο κέρδος και στα ποσοστά ακροαματικότητας – τηλεθέασης v παραπληροφόρηση , προπαγάνδα v σκανδαλοθηρία , παραβίαση της ιδιωτικής ζωής v εκμετάλλευση του ανθρώπινου πόνου v δεν πολιτικοποιούν – κοινωνικοποιούν v προβολή αρνητικών προτύπων : βία , εγκληματικότητα , ναρκωτικά , υλιστικά , καταναλωτικά πρότυπα , αντικοινωνικές μορφές συμπεριφοράς v ωθούν στη μίμηση ξένων προτύπων v κακή χρήση της γλώσσας v αντιπαραδοσιακό πνεύμα
Πολιτεία - Κράτος	Θρησκεία	Πνευματικοί Άνθρωποι
v  δυσλειτουργία κρατικής μηχανής v  γραφειοκρατία , ταλαιπωρία του πολίτη v  απουσία προγραμματισμού v  αδυναμία επίλυσης ζωτικών προβλημάτων v  ασυνέπεια , αναξιοπιστία , αναξιοκρατία , φιλαρχία πολιτικών και κρατικών παραγόντων v  καλλιέργεια εθνικισμού , αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης	v  αδυναμία προσέγγισης του κοινού και κυρίως των νέων v  αδυναμία διαμόρφωσης ηθικής συνείδησης v  συγκρούσεις με την πολιτική ηγεσία v  επιδίωξη της εξουσίας και της κατάληψης αξιωμάτων από το ιερατείο v  σκάνδαλα και ατασθαλίες v  θρησκευτικές και παραθρησκευτικές οργανώσεις καλλιεργούν το φανατισμό και τη μαζοποίηση	v  αδιαφορία στην πλειοψηφία τους για το λαό v  στείρος ελιτισμός v  αδυναμία αφύπνισης συνειδήσεων v  αποστασιοποίηση από τα κοινά

Γ . Χαρακτηριστικά ανθρώπινης φύσης – νεανικής φύσης

Ανθρώπινη Φύση	Νεανική Φύση
v κοινωνικό – πολιτικό ον v έλλογο , δυνατότητα σκέψης και ομιλίας v πνευματικό ον v ηθικό ον , έχει συνείδηση του καλού και του κακού v μιμητικό ον v φιλομαθές ον v δημιουργικά ένστικτα , τάση δημιουργίας v τάση εξέλιξης , αναζήτηση επιτυχίας	Θετικά χαρακτηριστικά των νέων v  πνευματικά ανήσυχοι , με μεγάλη αντιληπτική και αφομοιωτική ικανότητα v  αδιάβρωτοι από συμφέροντα και σκοπιμότητες v  δυναμικοί αγωνιστές με περίσσιο απόθεμα ενεργητικότητας v  αισιόδοξοι , φιλόδοξοι ,  οραματιστές , ιδεολόγοι , ιδεαλιστές v  φιλελεύθεροι , δημοκρατικοί v  ενθουσιώδεις , συναισθηματικοί , ρομαντικοί v  κοινωνικοί , εξωστρεφείς v  καινοτόμοι , επαναστάτες ., ρηξικέλευθοι , προοδευτικοί v  αμφισβητίες , ανθρωπιστές	Αρνητικά χαρακτηριστικά των νέων v  απόλυτοι από έπαρση και αλαζονεία v  παρορμητικοί , χάνουν το μέτρο , συχνά ενεργούν μόνο με το συναίσθημα και όχι με τη λογική v  στείρα αμφισβήτηση , αντιδραστικότητα έως και μηδενισμός v  ευέξαπτοι , οξύθυμοι v  άπληστοι v  επιπόλαιοι , ανώριμοι , επιφανειακοί v  ανερμάτιστοι , υπερφύαλοι v  αιθεροβάμονες , υπεραισιόδοξοι v  μιμούνται εύκολα και άγονα v  με  αντιπαραδοσιακό πνεύμα v  υποκειμενικοί , ακραίοι v  η αμφισβήτηση των νέων μορφοποιείται σε ολική άρνηση , πιστεύουν ότι τα ξέρουν όλα , είναι επιρρεπείς στη μίμηση , πολλές φορές συμβιβάζονται με όσα   κατηγορούσαν , η ανταρσία τους συχνά δεν συνοδεύεται από ανάλογα οράματα αλλά είναι επιφανειακή , ρηχή .

 Δ . Ευθύνη του Ατόμου

v Υπηρέτηση προσωπικού συμφέροντος , ατομικισμός , αλαζονεία

v Αιχμάλωτο του συρμού , καταναλωτισμός , αδιαφορία για το συνάνθρωπο , αδιαφορία για τα κοινά , απολιτική στάση , αντικοινωνική συμπεριφορά

v Έλλειψη κριτικής , μαζοποίηση , φανατισμός , αποστασιοποίηση από τις ευθύνες , « για όλα φταίει το   σύστημα »

v Κυνηγός του εύκολου κέρδους , « αρχή της ελάσσονος προσπάθειας »

Αν ζητούνται αίτια θετικής κατάστασης – έννοιας – φαινομένου

v ανάπτυξη επιστημών

v ανάπτυξη τεχνολογίας

v τελειοποίηση των ΜΜΕ , άμεση , ταχεία , πλούσια ενημέρωση

v βελτίωση της εκπαίδευσης , καλύτερες συνθήκες ,. δωρεών παιδεία

v άνοδος μορφωτικού επιπέδου

v άνοδος βιοτικού επιπέδου

v εκδημοκρατισμός των περισσότερων κοινωνιών , συνταγματική κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

v Διεθνείς οργανισμοί , διακρατικές σχέσεις , τάση διεθνοποίησης

v απαλλαγή του σύγχρονου ανθρώπου από ξεπερασμένα ηθικά στερεότυπα και ηθικολογίες , από πουριτανισμούς και συντηρητισμούς , όξυνση ηθικής ευαισθησίας

v Εξαπλούστευση της ζωής

v περισσότερος ελεύθερος χρόνος

v Κάλυψη βιοποριστικών και όχι μόνο αναγκών

v δυνατότητα συμμετοχής στα κοινά / κοινωνικοπολιτικής ολοκλήρωσης , άσκησης ελέγχου σε κάθε εξουσία

v ελευθερία , αμφιβολία , ευθύτητα , αμφισβήτηση , διάλογος

v ταχύτερη κοινωνικοποίηση και ωρίμανση των νέων

v παγκοσμιοποίηση ( θετική )