ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

2ο Κριτήριο Αξιολόγησης

ΤΑΞΙΔΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΤΕΣ

Τι σας έρχεται στο μυαλό όταν ακούτε τη λέξη τουρίστας; Προφανώς σανδάλια, καπέλο και φωτογραφική μηχανή. Ο τουρίστας είναι ένας από τους βασικούς ανθρώπινους ρόλους που δεν έχει αλλάξει με την πάροδο των χρόνων. Η τουριστική αγωγή επιβάλλει συλλογικότητα, συντηρητισμό και μεγαλοθυμία. Ο τουριστικός εξοπλισμός απαιτεί βερμούδες, απόχες και κουβαδάκια . Αν κάτι εξελίσσεται και αλλάζει είναι η τεχνολογία των αντικειμένων που σέρνει πίσω του ο παραθεριστής. Βίντεο τελευταίας τεχνολογίας. Σακίδια από υλικό φιλικό προς το περιβάλλον. Μηχανές υποβρύχιας φωτογραφίας.

Τουρίστας, σύμφωνα με την πείρα μας, ονομάζεται όποιος λύνει τη γραβάτα του και αρχίζει να κυκλοφορεί με το φανελάκι. Όποιος δέχεται να συμμετέχει σ’ ένα γκρουπ που κινείται υπό την καθοδήγηση του ξεναγού. Όποιος ακολουθεί τις οδηγίες των τουριστικών οδηγών και επισκέπτεται τα καταστήματα με τα φολκλορικά είδη. Στο συλλογικό υποσυνείδητο τουρίστας είναι εκείνος που αγοράζει παπύρους στην Αίγυπτο, υφάσματα στο Λονδίνο και παπούτσια στη Ρώμη.

Με άλλα λόγια, ο τουρίστας, όπως τον ξέρουμε κι όπως τον βλέπουμε να εμφανίζεται μπροστά μας στις παραλίες, στα βουνά, στους Δελφούς, στην Ύδρα, στην Ακρόπολη, ανήκει σε ένα υπερεθνικό είδος ψυχαγωγούμενου ανθρώπου που κάνει βασικές παραχωρήσεις στα γούστα του, ή μάλλον ξεχνάει τα γούστα του, την αισθητική του, τις ανάγκες του για να προσαρμοστεί, σαν δημοκρατικός και καλόβολος που είναι, στους θεσμούς του τουρισμού, στο ωρολόγιο πρόγραμμα των τουριστικών εκδρομών, στη φωτογράφηση της «ωραίας θέας» και στη μόδα των ρούχων της παραλίας. Έτσι , βλέπουμε ανθρώπους με διαφορετικές προσωπικότητες να κυκλοφορούν σαν κινητές διαφημίσεις με τα καπελάκια του τουριστικού γραφείου, να στέκονται και να ξεκινούν όλοι μαζί, να θαυμάζουν με πειθαρχία αυτό που πρέπει να θαυμάσουν και να προσπερνούν τα μέρη στα οποία δεν σταθμεύει το πούλμαν.

Ενήλικες, εργαζόμενοι, με χρήματα στη τσέπη τους, απόψεις και παρελθόν, οι άνθρωποι που κάνουν μαζικό τουρισμό ή υιοθετούν τις μαζικές συμπεριφορές του καλοκαιριού, μοιάζουν με τα παιδιά του σχολείου που μαζεύονται γύρω από το δάσκαλο και στοιχίζονται για να περάσουν το δρόμο. Θέλουν κάποιος άλλος να νοιαστεί γι’ αυτούς, να τους πάρει από το χέρι, να τους δείξει τα αξιοθέατα και ύστερα, βάσει προγράμματος, να τους πάει για φαΐ και ύπνο.

Έτσι έχει επικρατήσει η άποψη πως ο τουρίστας είναι ένας καλόβολος άνθρωπος που δεν προσβάλλεται εύκολα και δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις. Ταξιδεύει ελεύθερα, προετοιμάζει συστηματικά τις αναμνήσεις του βγάζοντας εκατοντάδες φωτογραφίες μπροστά σε μνημεία και επελαύνει σε ιστορικούς χώρους, ακτές και καφενεία. Τα κριτικά πνεύματα υποστηρίζουν πως οι ιεροί χώροι χάνουν το μυστικισμό τους από την επέλαση των τουριστών, ότι ο ξένος που θέλει να συναντήσει ταξιδεύοντας το άγνωστο, το εξωτικό, το διαφορετικό καταλήγει τελικά να συναντήσει ακόμη περισσότερους τουρίστες και έναν τόπο μεταμορφωμένο από τις μαζικές προσδοκίες των άλλων.

Ταξιδιώτης, αντίθετα, είναι εκείνος που αρνείται πεισματικά να θεωρηθεί τουρίστας. Δεν ταξιδεύει για να φωτογραφήσει αλλά για να δει. Ούτε ζητά να του εξηγήσουν, προτιμά να μάθει. Γυρνώντας τον κόσμο ή περπατώντας σε μια παραλία δεν κοιτάει εκεί όπου του δείχνουν αλλά εκεί που θέλει να δει. Κι ακριβώς επειδή ζει, χαίρεται και σκέφτεται, οι άλλοι γύρω του δεν τον αντιμετωπίζουν σαν πηγή εκμετάλλευσης και πλουτισμού, αλλά σαν ένα ακόμη άνθρωπο που κινείται ανάμεσα στους υπόλοιπους.

Το πρώτο πράγμα που κάνει ένας ταξιδιώτης σε μια άγνωστη πόλη είναι να την περπατήσει, χωρίς συγκεκριμένα σχέδια, με πυξίδα τα πόδια και τα μάτια του. Ενώ ο τουρίστας μπαινοβγαίνει αγχωμένος στα μουσεία και τα πούλμαν. Από τις πόλεις και τις άγνωστες εξοχές συγκρατεί θολές εντυπώσεις. Ακόμη κι αν ταξιδεύει μόνος του δεν θα φάει ποτέ στη μικρή ταβέρνα με τα τρία τραπέζια, ούτε θα γνωρίσει τους σοφούς γέροντες των ελληνικών καφενείων. Θα ψάξει για ένα διεθνές εστιατόριο με ελληνο-αγγλικό μενού. Και θα διαλέξει ένα τουριστικό κέντρο διασκέδασης. Ουσιαστικά, δηλαδή, θα ταξιδέψει μόνο όσο χρειάζεται για να μην απαρνηθεί τον εαυτό του. Σπανίως θα χαθεί στα στενά της Βενετίας. Θα προτιμήσει να διασχίσει σημειωτόν την ασφαλέστερη και τουριστικότερη γέφυρα των Στεναγμών.

Η απόσταση και ο προορισμός, τα κύρια στοιχεία του ταξιδιού, γίνονται ένα ομοιογενές περίβλημα στην περίπτωση του τουρίστα. Στην πραγματικότητα δεν πηγαίνει πουθενά. Κάνει κύκλους γύρω από τον εαυτό του, γύρω από τη απόφασή του να διασφαλίσει ατάραχες και ασφαλείς διακοπές και στο τέλος να μείνει με την αίσθηση του ανικανοποίητου. Γιατί το ταξίδι, το κάθε ταξίδι προϋποθέτει την αποκόλληση από την πόλη μας, τη μετατόπιση από τον εαυτό μας, την προσαρμογή στις συνθήκες. Αλλιώς, καλύτερα να κάνουμε ταξίδια στο δωμάτιό μας.                 

                                  Αμάντα Μιχαλοπούλου, συγγραφέας- δημοσιογράφος

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Α. Να συντάξετε την περίληψη του κειμένου (130 λέξεις περίπου).

Β. 1. α. Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις  μαυρισμένες λέξεις β.  Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις υπογραμμισμένες λέξεις. γ. «οι άλλοι γύρω του δεν τον αντιμετωπίζουν σαν πηγή εκμετάλλευσης και πλουτισμού, αλλά σαν ένα ακόμη άνθρωπο που κινείται ανάμεσα στους υπόλοιπους»: να γίνει η σύνταξη παθητική. Γιατί η συγγραφέας επέλεξε την ενεργητική σύνταξη;

2. α. Να σχολιάσετε το ύφος του κειμένου. β. Να βρείτε τέσσερα παραδείγματα μεταφορικής χρήσης της γλώσσας από το κείμενο.

3. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του τουρίστα και ποια του ταξιδιώτη σύμφωνα με το κείμενο; Να τα αναφέρετε σε μια παράγραφο 90 λέξεων με τη μέθοδο της σύγκρισης- αντίθεσης.

Γ. Πέρα από τα αναμφίβολα οφέλη της τουριστικής ανάπτυξης υπάρχει και η αρνητική διάσταση που κατά κύριο λόγο αφορά τον ίδιο τον τουρίστα και την περιοχή της αναψυχής του. Να αναπτύξετε τις σημαντικότερες, κατά τη γνώμη σας, πτυχές αυτής της διάστασης. Υποθέστε ότι αναπτύσσετε τον προβληματισμό σας (500- 600 λέξεις ) σε εκπομπή ενός ραδιοφωνικού σταθμού της περιοχής σας.

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Κριτήριο Αξιολόγησης

Citius , Altius , Fortius ( Πιο γρήγορα , πιο ψηλά , πιο δυνατά )

1 . Αυτό το σύνθημα των Ολυμπιακών Αγώνων υποδηλώνει τη συνολική προσπάθεια που πρέπει να καταβάλει ο αθλητής για να βελτιώσει τις επιδόσεις του , να θέσει υψηλότερους στόχους . Αυτή η αντίληψη χαρακτήρισε συνολικά την αθλητική ιδέα στην αρχαία Ελλάδα . Είναι γνωστή η σημασία που απέδιδαν οι αρχαίοι Έλληνες στη διαμόρφωση ενός υγιούς , δυνατού σώματος ικανού , που να είναι ο « ναός του πνεύματος » . Ένας από τους μεγαλύτερους ολυμπιονίκες . Εξάλλου , ο Μίλωνας ο Κροτωνιάτης , ανήκε στον ηγετικό κύκλο των πυθαγορείων φιλοσόφων , οι οποίοι καλλιεργούσαν αυτήν την άποψη . Οι αθλητικές συναντήσεις , επιπλέον , αποτελούσαν σημαντικά πολιτικά και κοινωνικά γεγονότα που συνέβαλαν στη συναδέλφωση των λαών . Και κατά τη διάρκειά τους ( κυρίως κατά τη διάρκεια των ολυμπιακών αγώνων ) σταματούσαν οι πολεμικές συγκρούσεις και εχθροπραξίες .

2 . Ήταν θέμα τιμής και ένδειξη υψηλής ηθικής ευθύνης η συμμετοχή στους αγώνες . Κατά την παρακμή της αρχαίας Ελλάδας παρουσιάστηκαν κρούσματα νόθευσης των αθλητικών αγώνων . Ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς καταδικάζει την προσπάθεια αγοραπωλησίας της νίκης ή την κερδοσκοπία . Όλα αυτά εθεωρούντο παραβίαση της ιερότητας των αγώνων . Αλλά και αργότερα οι Βυζαντινοί χώριζαν τους αγώνες σε « στεφανίτες » ( όσοι γίνονταν για την ηθική επιβράβευση και σε « χρηματίτες » ( όσοι γίνονταν για την αποκόμιση χρημάτων ) . Τους μέν πρώτους τιμούσαν , τους δε δεύτερους κατηγορούσαν .

3 . Ο αθλητισμός , κατά τους αρχαίους , ήταν μέσο για την επίτευξη της ενότητάς τους , ήταν δείκτης της ενότητας των Ελλήνων . Ουσία ήταν η συμμετοχή , η προσπάθεια , ο συναγωνισμός . Για τους νικητές τα έπαθλα ήταν συνήθως ηθικά ή συμβολικά . Οι πόλεις που είχαν νικητές γκρέμιζαν μέρος των τειχών τους; . Πίστευαν πως οι αθλητές μπορούσαν να υπερασπιστούν την πόλη μόνο με την ανδρεία τους .

4 . Θα βρισκόμασταν μακριά από την πραγματικότητα αν υποστηρίζαμε ότι αυτά τα γνωρίσματα χαρακτηρίζουν σήμερα τον αθλητισμό σ’ όλες τις πλευρές ,. οργανώσεις , διοργανώσεις και μορφές . Τα αθλητικά ιδανικά έχουν πληγεί σχεδόν ανεπανόρθωτα . Πολιτικοί και οικονομικοί ανταγωνισμοί έχουν πάρει τη θέση του συναγωνισμού μεταξύ των αθλητών . Οι νίκες χρησιμοποιούνται για να δείξουν την « ανωτερότητα » ενός έθνους , μιας φυλής , ενός κράτους .

5 . Οι αθλητές δεν είναι πια φιλόσοφοι σαν τον Μίλωνα τον Κροτωνιάτη . Πληρώνονται για να εξασκήσουν τους μυώνες τους , να βελτιώσουν το σώμα τους , να δικαιώσουν και να αυξήσουν τα κέρδη της εταιρείας που τους χρηματοδοτεί . Η εμφάνιση της έννοιας του επαγγελματικού πρωταθλητισμού έπληξε σοβαρά την έννοια του αθλητισμού . Η πλειοψηφία των αθλητών δεν αθλείται για κάποιο ιδανικό , αλλά για ένα γενναίο μισθό . Είναι θύμα της εμπορευματοποίησης του αθλητισμού και θύτης ταυτοχρόνως της ουσίας του .

6 . Μόνο μεγάλα κράτη μπορούν να αναλάβουν πια διεθνείς αθλητικές οργανώσεις . Το οικονομικό κόστος είναι δυσβάστακτο για τα μικρά κράτη . Πολυεθνικές εταιρείες εξωραΐζουν το πρόσωπό τους παίρνοντας τον τίτλο του επίσημου χορηγού των αγώνων .

7 . Εθνικές , πολιτικές και κοινωνικές διαφορές δοκιμάζουν το κύρος και την επιτυχία των αγώνων . Ενώ στην αρχαία Ελλάδα οι αγώνες σήμαιναν το τέλος των εχθροπραξιών , σήμερα χρησιμοποιούνται ως πεδίο ανταγωνιστικών μαχών . Είναι γνωστά τα πολιτικά μποϋκοτάζ των διεθνών αθλητικών συναντήσεων . Γύρω από τις αθλητικές; συναντήσεις έχει στηθεί κι ένα κύκλωμα τυχερών παιχνιδιών . Στοιχήματα , προβλέψεις , επιτυχίες , αποφέρουν κέρδη στους τυχερούς . Η πρώτη προσέγγιση του αθλητισμού από πολλούς νέους γίνεται μέσω του τζόγου .

8 . Τελικά , ο αθλητισμός σήμερα είναι αγώνας « δρόμου » ( ή « ύψους » , ή « πάλης » … ) μεταξύ οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων . Τα μέσα αυτού του αγώνα , οι αθλητές , αποτελούν πολλές φορές τα πειραματόζωα για την χρήση αναβολικών ή άλλων ουσιών . Θυσία λοιπόν το σώμα , θυσία το πνεύμα , θυσία η « αθλητική ιδέα » , στον Μολώχ του κέρδους !

9 . Με τους όρους που προαναφέρθηκαν ο άνθρωπος απομακρύνεται από τον αθλητισμό . Δεν είναι πια αθλητής , ούτε καν φίλαθλος , μα θεατής και οπαδός . Οι αθλητικές προτιμήσεις του αποτελούν μέσο εκτόνωσης , σύγκρουσης , βίαιης – πολλές φορές – αντιπαράθεσης . Στο πρόσωπο του πρωταθλητή ο οπαδός στοιχηματίζει στη δική του νίκη . Οι ήττες που δέχεται στην καθημερινή ζωή μπορεί να γίνουν νίκες στο γήπεδο ή το στάδιο . Το όνειρο της επιτυχίας , την νίκης , της σιγουριάς εκπληρώνεται μέσα από κάποιον άλλο . Άλλοι αναλαμβάνουν να εκπληρώσουν τα οράματά του για λογαριασμό του . Η γκρίζα καθημερινή ζωή του χρωματίζεται μόνο από το χρώμα της φανέλας του αθλητή , έστω κι αν αυτή πια έχει πάνω της και το όνομα της εταιρείας .

10 . Ο άνθρωπος μένει πια καθηλωμένος στις κερκίδες του γηπέδου . Ενεργεί μόνον όταν πρόκειται να « καθαρίσει » για λογαριασμό της ομάδας του , του αγαπημένου του αθλητή . Το χειροκρότημα της προσπάθειας ή της νίκης του καλύτερου το αντικαθιστούν ο φανατισμός , η βία , οι κροτίδες . Ο αθλητισμός αποτελεί για πολλούς μέσο εκτόνωσης και υποκατάσταση άλλων σημαντικότερων δραστηριοτήτων τους .

11 . Μέσα σ’ αυτό το κλίμα είναι δυνατόν να αποτελέσει ο αθλητισμός μέσο για τη διαμόρφωση ειλικρινών , ουσιαστικών , συναγωνιστικών σχέσεων για τους ανθρώπους ; Εδώ , μερικοί που θα απαντήσουν καταφατικά μπορεί να θεωρηθούν αθεράπευτα ρομαντικοί , αλλά και επικίνδυνα ανόητοι .

12 . Ο αθλητισμός ή μάλλον ο επαγγελματικός πρωταθλητισμός είναι σήμερα υπόθεση κέρδους , αντικείμενο εκμετάλλευσης  εταιρειών , πεδίο αναμέτρησης κερδοσκοπικών κυκλωμάτων . Ελάχιστες είναι εκείνες οι φωτεινές εξαιρέσεις που προσπαθούν να διασωθούν μέσα από τις αναθυμιάσεις των σκανδάλων , που συχνά – πυκνά ξεσπούν σ’ αυτό το χώρο . Αιτία για όλα τα παραπάνω αποτελεί η διαστρέβλωση του αθλητισμού που , από μέσο για τη βελτίωση του ανθρώπου , έγινε στόχος και μέσο αύξησης κερδών . Απομακρύνθηκε – όπως και τόσα άλλα αγαθά – από τον άνθρωπο και πολλές φορές στρέφεται εναντίον του .

13 . Η αποκατάσταση του αθλητικού ιδανικού μπορεί να γίνει με την αλλαγή των αθλητικών δομών που κατασκευάζουν είδωλα , που αναζητούν προσκυνητές οι οποίοι καταθέτουν τον οβολό τους . Χρειάζεται μια συνολική αλλαγή των σχέσεων ανάμεσα στον άνθρωπο και τον αθλητισμό , που να θέτει τον τελευταίο ως φυσιολογικό όρο ζωής του πρώτου . Απαιτείται από – εμπορευματοποίηση και ποιοτική αναβάθμισή του μέσα από την εκπαίδευση . Ίσως το   « πιο γρήγορα πιο ψηλά πιο δυνατά » προσγειωθεί έτσι στις πραγματικές ανθρώπινες ανάγκες .

Αιμιλία Καραλή , Λόγος , τεχνική και τέχνη στην Έκθεση

Ερωτήσεις

1 . Να γράψετε την περίληψη του κειμένου σε 120 – 140 λέξεις .

2 . Να εντοπίσετε πέντε λέξεις που χρησιμοποιούνται μεταφορικά και να την αντικαταστήσετε με λέξεις που χρησιμοποιούνται κυριολεκτικά .

3 .  Πως αναπτύσσονται η 5^η και η 12^η παράγραφος του κειμένου ;

4 . Στην 5^η παράγραφο του κειμένου να εντοπίσετε το συλλογισμό ( προκείμενες , συμπέρασμα ) , να τον αναγνωρίσετε και να τον αξιολογήσετε .

5 . Ποια συλλογιστική πορεία ακολουθεί η συγγραφέας στην 9^η παράγραφο ;

Παραγωγή Λόγου

Ως εκπρόσωπος του μαθητικού σώματος και μέλος της ποδοσφαιρικής ομάδας της περιοχής σας συμμετέχετε σε έκτακτο συμβούλιο του δήμου με θέμα τα πρόσφατα βίαια επεισόδια μεταξύ οπαδών σε αγώνα της ομάδας σας . Στην ομιλία σας να καταδικάσετε το φαινόμενο και να προτείνετε βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για την αντιμετώπισή του . 

ΧΟΥΛΙΓΚΑΝΙΣΜΟΣ

Ορισμός  

Ο όρος είναι συνώνυμος με τη βία στα γήπεδα . Συγκεκριμένα , ο όρος χούλιγκαν σκιαγραφεί το νεαρό ταραξία που προβαίνει σε ενέργειες βίας και βανδαλισμούς σε δημόσιους χώρους , ιδιαίτερα σε αθλητικούς χώρους .

Αίτια

v Κρίση φορέων αγωγής. Τα άτομα δε λαμβάνουν εγκαίρως ανθρωπιστική παιδεία, δηλαδή σφαιρική μόρφωση , για να αμύνονται σε τέτοιες αντικοινωνικές συμπεριφορές.

v Αρνητικά πρότυπα από τα ΜΜΕ και ιδιαίτερα τις αθλητικές εφημερίδες , που ενισχύουν το φανατισμό και την εmθετικότητα.

v Αναξιοκρατικά φαινόμενα , ανεργία , ανεπαρκής κοινωνική πρόνοια και πολιτική , σκάνδαλα ηγετών , αποκαρδιώνουν τους πολίτες και ιδιαίτερα τους νέους , οδηγώντας τους στην αντίδραση και τις αντικοινωνικές εκδηλώσεις .

v Αστικοποίηση , κρίση σχέσεων , απεγνωσμένη αναζήτηση επικοινωνίας στην « ομάδα » , εύκολη λοιπόν η μαζοποίηση και η οχλοποίηση.

v Κυριαρχία υλιστικού - καταναλωτικού πνεύματος , θεοποίηση του χρήματος , επικράτηση συμφερόντων και σκοπιμοτήτων . Οι χούλιγκανς αντιδρούν σε μια τέτοια κοινωνία .

v Κρίση αξιών - κατάρρευση προτύπων, ηθική χαλάρωση.

v Οι χούλιγκανς , καταπιεσμένοι κοινωνικά , αντιδρούν μ' αυτά τα φαινόμενα και τις αντικοινωνικές συμπεριφορές προσπαθώντας να δείξουν την υποκειμενική τους ετερότητα

v  Το ποδόσφαιρο εννοεί τη μαζοποίηση , μετατρέπεται το ίδιο σε θρησκεία και οδηγεί σε φανατισμό και αντικοινωνικές εκδηλώσεις τους δέκτες .

v Αν το αθλητικό πνεύμα και το δίκαιο παιχνίδι αποτελούν χαρακτηριστικά ενός κόσμου κοινωνικής δικαιοσύνης , ο χουλιγκανισμός οφείλεται στον εκβαρβαρισμό της ίδιας της κοινωνίας και καταμαρτυρά την κρίση που αυτή διέρχεται.

v Άνθρωποι με ατομικά αδιέξοδα συνενώνονται σε « μικρές κοινωνίες » και τελικά διαμορφώνουν και συναπαρτίζουν ένα αντι - σύστημα, το οποίο μέσω του χουλιγκανισμού αντιδρά στο σύστημα. Έτσι , διάφορες περιθωριοποιημένες ομάδες επιδιώκουν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους .

v Στο γήπεδο οι φίλαθλοι - οπαδοί προσέρχονται κατά παρέες. Εκφράζονται με γνωστά ιδιώματα , τραγουδούν και ζητωκραυγάζουν μαζί . Παρατηρείται έτσι όλη αυτή η ομαδοποίηση της μάζας σε όχλο με αντικοινωνική συμπεριφορά . Γεννιέται εύκολα λοιπόν και πάλι ο χουλιγκανισμός.

v Ο τοπικισμός είναι επίσης ένα αίτιο του φαινομένου .

v Η διεθνοποίηση και η εμπορευματοποίηση του ποδοσφαίρου διεύρυνε το σχίσμα ανάμεσα στην ομάδα και το κοινό της . Η ομάδα έχει ξένες βεντέτες και πατρονάρεται από πλούσιους μεγαλοεπιχειρηματίες , ενώ το κοινό το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να φωνάζει στις εξέδρες.

v Οι αντίπαλοι οπαδοί , οι εχθρικοί ιθύνοντες , οι « κακώς πρέπει »  θεατές , οι αστυνομικοί , οι πληρωμένοι διαιτητές , οι κοινωνικές αδικίες , η ηθική κατάπτωση , το καθένα ξεχωριστά και όλα μαζί συνιστούν αιτιολόγηση τον χουλιγκανισμού

.

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

Οι αυστηρές ποινές και οι συλλήψεις κάποιων χούλιγκαν κάθε Κυριακή στα γήπεδα δεν εξαλείφουν το πρόβλημα του χουλιγκανισμού . Αντίθετα, το διογκώνουν αφού η βία φέρνει βία . Γιατί σ' αυτή την περίπτωση χτυπάμε μόνο τη συμπτωματολογία τον φαινομένου και όχι τη ρίζα του προβλήματος , το οποίο έχει βαθύτατα κοινωνικές αιτίες που εξωθούν σε τέτοιου είδους κοινωνικές αντιδράσεις και αντικοινωνικές συμπεριφορές . Για την ουσιαστική αντιμετώπιση του απαιτείται καταπολέμηση των αιτιών που το προκαλούν . Χρειάζεται λοιπόν :

v Κατάλληλη παιδεία από νωρίς ώστε οι φίλαθλοι  να συμπεριφέρονται με κοινωνική συνείδηση και ευθύνη.

v Η οικογένεια και το σχολείο οφείλουν να μεταλαμπαδεύσουν εγκαίρως μέσω του διαλόγου τις κατάλληλες αξίες στα παιδιά ώστε να σέβονται τους άλλους , τις περιουσίες τους κλπ . Αν προσφερθεί ανθρωπιστική παιδεία, δηλαδή σφαιρική μόρφωση και πολύπλευρη καλλιέργεια , αν από νωρίς οι νέοι αποκτήσουν ενδιαφέροντα , θα διοχετεύσουν την ενεργητικότητά τους σε πιο υγιείς τρόπους έκφρασης και όχι στα γήπεδα μέσω του χουλιγκανισμού.

v Τα ΜΜΕ οφείλουν να προβάλλουν υγιή πρότυπα , να πάψουν να φανατίζουν και να παθιάζουν τους φιλάθλους μετατρέποντάς τους σε τυφλούς οπαδούς , προκειμένου για παράδειγμα να αυξηθούν οι πωλήσεις των εισιτηρίων - να ενισχύουν το διάλογο για διάφορα ζωτικά θέματα ώστε να εκτονώνεται η κρίση και τα ζητήματα να διευθετούνται μέσα από ουσιαστικές δημοκρατικές διαδικασίες.

v Η πολιτεία έχει ιερό χρέος να προσφέρει ευκαιρίες έκφρασης σε όλους και ιδιαίτερα στους νέους - καταπολέμηση ανεργίας , καλές συνθήκες εργασίας , έμφαση στην κοινωνική πολιτική ( ασφάλιση, περίθαλψη, ενίσχυση Κράτους Πρόνοιας ) ώστε ο πολίτης να βλέπει έμπρακτα το ενδιαφέρον της πολιτείας και με τη σειρά του να συμπεριφέρεται με σεβασμό και ήθος στους άλλους , την περιουσία τους κλπ.

v Συστηματική προσπάθεια για. καταπολέμηση αναξιοκρατίας και γραφειοκρατίας ώστε οι πολίτες να νιώσουν ανακούφιση - ζήλος για μια δημοκρατία πιο υγιή που προβαίνει σε κοινωφελή έργα και έργα υποδομής σεβόμενη τον πολίτη > πολίτες ικανοποιημένοι, θα αποτρέπονται από αντικοινωνικές εκδηλώσεις.

v Δημιουργία ατόμων μορφωμένων - ευαισθητοποιημένων πολιτών αφυπνισμένων, που δεν περιθωριοποιούνται αλλά επιχειρούν μέσα από τις ίδιες τις κοινωνικές διεργασίες να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και να βελτιώσουν την κοινωνία και τη λειτουργία των θεσμών της . Να συμπεριφέρονται με σεβασμό και στον ίδιο το αθλητικό ιδεώδες , χωρίς ν' αμαυρώνουν τη φήμη του και δίχως να εκμεταλλεύονται τη δημοτικότητα κάποιων αθλημάτων.

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

Ορισμός

Η προσπάθεια που καταβάλλει ο άνθρωπος στα πλαίσια της ευγενούς άμιλλας με στόχο τη σωματική άσκηση και την ψυχοπνευματική καλλιέργεια .

Αξία του Αθλητισμού

v Σώμα : Υγεία , σωματική ευρωστία , αντίβαρο στα ναρκωτικά , το κάπνισμα , την παχυσαρκία κτλ.

Ψυχή

v Αρμονική ανάπτυξη ψυχής και σώματος , καλλιέργεια του πνεύματος , της οξυδέρκειας , ανάπτυξη βούλησης , αντοχής , εργατικότητας , υπομονής , πειθαρχίας , σεβασμού , συνεργατικότητας .

v Ψυχολογική ωρίμανση , βίωση χαράς , λύπης , αγωνίας , αισιοδοξίας , απογοήτευσης , ικανοποίησης .

v Καλλιέργεια ευγενικής άμιλλας και φιλοτιμίας

v Διοχέτευση ελεύθερου χρόνου μακριά από το άγχος και την τυποποίηση > γνήσια ψυχαγωγία

v Καλλιέργεια αθλητικής ιδέας > συνείδηση ατομικής και κοινωνικής αξίας και ευθύνης

Κοινωνία

v Κοινωνική ολοκλήρωση , φιλία , συνεργασία , συντροφικότητα , συναγωνισμός , κοινωνικοποίηση  > σύσφιγξη των ανθρώπινων σχέσεων

v Πολιτισμική επικοινωνία ατόμων και λαών

v Συμβολή στην πολιτική συναδέλφωσης , ειρήνης , υγιούς διεθνούς ανταγωνισμού

 

Αίτια Αλλοίωσης του Αθλητικού Ιδεώδους

v Εμπορευματοποίηση του αθλητισμού > οι αθλητές γίνονται ανταλλάξιμες αξίες και οι ομάδες κερδοσκοπικές επιχειρήσεις

v Οι πρόεδροι των ομάδων έχουν εμπλακεί σε απάτες και υπεξαιρέσεις , γεγονός που καταδεικνύει ότι ο αθλητισμός γίνεται συχνά χώρος διαφθοράς και εγκλήματος

v Πρωταθλητισμός , επαγγελματοποίηση του αθλητισμού , επιδοσιομανία

v Χρήση αναβολικών και απαγορευμένων αξιών

v Παραγοντισμός , επεμβάσεις παραγόντων , δωροδοκίες και στημένα παιχνίδια

v Πολιτικοποίηση του αθλητισμού , εκμετάλλευσή του για την ενίσχυση του εθνικισμού , μετατροπή του σε πεδίο πολιτικών και εθνικών αντιπαραθέσεων ( μποϋκοτάζ των Ολυμπιακών της Μόσχας το 1980 , τρομοκρατικές ενέργειες στην Ατλάντα και το Μόναχο , εκμετάλλευση των Ολυμπιακών Αγώνων του 1936 από το Χίτλερ για την προβολή της ναζιστικής ιδεολογίας

v Μετατροπή των αθλητών σε είδωλα – ινδάλματα της νεολαίας

v Οι αγώνες διοργανώνονται σε περιβάλλον τρυφής και πολυτέλειας > φαντασμαγορικά θεάματα , αντικατάσταση του μέτρου και της απλότητας

v Φανατισμός , χουλιγκανισμός

v Τοπικισμός , διχασμός των πολιτών μιας χώρας , ρατσισμός απέναντι στους οπαδούς της αντίπαλης ομάδας

Προτάσεις – Λύσεις

Άτομο

v Επανιεράρχηση αξιών , απομάκρυνση από το « έχειν » , στροφή στο « είναι »

v Κοινωνική συνείδηση , πνεύμα αλτρουισμού , ικανό να εξοβελίσει το στείρο ανταγωνισμό και τον ωφελιμισμό

v Σεβασμός , εντιμότητα , ήθος

v Αυτοκριτική , υιοθέτηση μέτρου

v Αποχή από τα στάδια για να ευαισθητοποιηθούν οι αρμόδιοι

Οικογένεια

v Προβολή φίλαθλου πνεύματος και υγιών προτύπων από τους γονείς

v Προσωπικό παράδειγμα γονέων ( άθληση )

v Διάλογος μεταξύ των μελών της οικογένειας για τη μετάδοση κατάλληλων αξιών , όπως το αθλητικό ιδεώδες

v Αξιοποίηση των κλίσεων – ικανοτήτων των παιδιών για συγκεκριμένα αθλήματα

Σχολείο

v Ανθρωπιστική παιδεία , μύηση σε αξίες και ιδεώδη

v Περισσότερες αθλητικές εκδηλώσεις , καλύτερη υποδομή και σύγχρονες αθλητικές εγκαταστάσεις , αναβάθμιση του μαθήματος της αθλητικής παιδείας

ΜΜΕ

v Κατάδειξη και αποδοκιμασία των υπευθύνων για πράξεις χουλιγκανισμού

v Προβολή και επιδοκιμασία ενεργειών των αθλητών που προβάλλουν τη συναδέλφωση και την άμιλλα

v Με εκπαιδευτικά προγράμματα να ενισχύσουν την αθλητική παιδεία και να διαφωτίσουν όσον αφορά τις αξίες του αθλητικού πνεύματος

Αθλητές – Παράγοντες

v Οι αθλητές οφείλουν να αποτελούν υγιή πρότυπα για τη νεολαία , με τη συμπεριφορά τους εντός και εκτός γηπέδου , να αποβάλουν το στυγνό επαγγελματισμό , το φανατισμό και την πόλωση των οπαδών

v Τα συνδικαλιστικά όργανα οφείλουν να τιμωρούν παραδειγματικά όσους προβαίνουν σε αντιαθλητικές ενέργειες

v Διαφάνεια στη λειτουργία των αθλητικών σωματείων , συνειδητοποίηση από πλευράς παραγόντων του χρέους απέναντι στον αθλητισμό > εξάρθρωση κυκλωμάτων , απαγκίστρωση από οικονομικές και πολιτικές εξαρτήσεις , διασφάλιση της αξιοπιστίας και της ισοτιμίας

Κράτος

v Στάδια – Υλικοτεχνική υποδομή

v Θέσπιση αυστηρών νόμων προστασίας του αθλητισμού

v Απαλλαγή του αθλητισμού από πολιτικές σκοπιμότητες και ανταγωνισμούς

v Ανάπτυξη και υποστήριξη εγκαταστάσεων σε συνεργασία με την πολιτική αυτοδιοίκηση

Ολυμπιακοί Αγώνες  ( 776 Π.Χ. ) :  Στην αρχαία Ελλάδα γεννήθηκε το αθλητικό ιδεώδες ως έκφραση σεβασμού προς την ανθρώπινη αξία , το σωματικό κάλλος , την ευγενή άμιλλα και την ειρήνη .

Αίτια αλλοίωσης του Ολυμπισμού

v Γεωγραφικές διεκδικήσεις , ανταγωνισμοί μεταξύ των χωρών

v Οικονομικά συμφέροντα , καθορισμός της χώρας τέλεσης με βάση οικονομικά και διαφημιστικά συμφέροντα ή πολιτικών επιρροών

v Πολιτικές και ιδεολογικές διαφορές μεταβάλλουν τους Αγώνες σε πεδίο άγονου ανταγωνισμού και επίδειξης δύναμης

v Εμφάνιση συμπλεγμάτων πολιτισμικής ανωτερότητας , διεκδίκηση πολιτισμικών πρωτείων

v Χρήση αναβολικών , επεμβάσεις στη διαιτησία  

Η προσφορά των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα

v Προσέλκυση της προσοχής της παγκόσμιας κοινής γνώμης , προβολή των παραδόσεών της και της ιδιαιτερότητας της χώρας σε ένα παγκόσμιο κοινό , επίδειξη και των μοντέρνων επιτευγμάτων του ελληνικού πολιτισμού > ανάδειξη της σημερινής ταυτότητας της Ελλάδας , απόκτηση του σεβασμού και της αναγνώρισης, προώθηση των εθνικών μας συμφερόντων > απόκτηση διεθνούς κύρους και αξιοπιστίας 

v Ανάπτυξη του τουρισμού κατά τη διάρκεια των Αγώνων αλλά και στη συνέχεια λόγω της ανάδειξης της ομορφιάς του τόπου μας > εισροή χρήματος από τους επισκέπτες και από διαφημίσεις και τηλεοπτικά δικαιώματα , απασχόληση ενός σημαντικού αριθμού ανθρώπων για αρκετά χρόνια , τεχνογνωσία ως αποτέλεσμα της συνεργασίας μας με άλλα πιο εξελιγμένα τεχνολογικά κράτη ( π.χ. στον τομέα της ασφάλειας , της αντιτρομοκρατικής εκπαίδευσης κ.ά. )

v Κατασκευή έργων υποδομής που θα μείνουν « προίκα » στον ελληνικό λαό > αναβάθμιση πολλών περιοχών , αντιμετώπιση βασανιστικών προβλημάτων όπως αυτό της κυκλοφορίας , του νέφους , της έλλειψης πρασίνου . Επίσης : Τόνωση του ελληνικού αθλητισμού , απόκτηση αξιοζήλευτης υποδομή σε υλικοτεχνικό επίπεδο , προβολή υγιών προτύπων προς τη νεολαία

v Κληρονομιά για χώρα μας είναι και το κίνημα του εθελοντισμού , που μπορεί να αναζωογονήσει και να αφυπνίσει τις δυνάμεις της κοινωνίας των πολιτών στην ευαισθητοποίηση και την εγρήγορση αναφορικά και με άλλα φλέγοντα ζητήματα .

Η προσφορά της Ελλάδας στους Ολυμπιακούς Αγώνες

v Εμπλουτισμός των αγώνων με καλλιτεχνικές δραστηριότητες και πολιτιστικές εκδηλώσεις , προβολή της πολιτιστικής ταυτότητας των εθνών που συμμετέχουν > μετατροπή των Ο.Α. σε μια μεγάλη γιορτή πολιτισμών               ( πολιτιστική Ολυμπιάδα ) , αποβολή του οικονομικού μανδύα τους

v Θέσπιση βραβείων ήθους για τους αθλητές , προσπάθεια για επαναφορά της συμβολικής , ηθικής βράβευσης , έλεγχος για χρήση αναβολικών , προστασία και διαφύλαξη της αξιοκρατίας και της καθαρότητας των Αγώνων

v Μετάδοση του μηνύματος της αξίας της συμμετοχής και της άμιλλας , αναβίωση των αξιών του κλασικού αθλητισμού , προσπάθεια αντιμετώπισης του στείρου ανταγωνισμού , του πρωταθλητισμού

v Εφαρμογή πνεύματος σεμνής λιτότητας , αναβίωση του μέτρου και της ισορροπίας , αποφυγή φαντασμαγορικών εκδηλώσεων , έμφαση στο μεγαλείο του ανθρώπου και όχι στα εικονικά θαύματα της τεχνολογίας .

v Διάδοση της Ολυμπιακής εκεχειρίας , πρωτοβουλίες για ειρήνευση

v Συνολικά , αναβίωση του αθλητικού πνεύματος , με την άμιλλα , το κάλλος και την αρετή μακριά απ’ όλα τα αρνητικά φαινόμενα που μαστίζουν τον αθλητισμό και τον Ολυμπισμό : την εμπορευματοποίηση , την πολιτικοποίηση , τον πρωταθλητισμό , την επιδοσιομανία . 

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

ΚΕΙΜΕΝΟ: Η (παρα)πληροφόρηση στο www.

Για πολλούς αναλυτές η εμφάνιση του διαδικτύου εμπεριέχει την υπόσχεση της άπλετης πληροφόρησης και της βελτίωσης της ποιότητας του δημόσιου διαλόγου. Σύμφωνα με αυτή την άποψη, η τεχνολογία του ίντερνετ αφενός μείωνε το κόστος της πληροφόρησης και αφετέρου έδινε τη δυνατότητα στους πολίτες να ανταλλάσσουν απόψεις και να ασκούν αμοιβαία κριτική. Όλα αυτά φυσικά θα ήταν προς όφελος των δημοκρατικών διαδικασιών και της κουλτούρας του πολιτικού διαλόγου, στην οποία βασίζεται η δημοκρατία.

Όμως, δυστυχώς σήμερα βλέπουμε ότι αυτές οι προβλέψεις δεν επαληθεύονται . Αντίθετα, σε μεγάλο βαθμό το ίντερνετ φαίνεται ότι προωθεί τον πολιτικό εξτρεμισμό και τη μονοσήμαντη πληροφόρηση. Σύμφωνα με τον γνωστό πανεπιστημιακό Gass Sunstein (που πρόσφατα έγινε διευθυντής του Ρυθμιστικού Γραφείου του Λευκού Οίκου), αυτό το οποίο είναι καθοριστικό με το Ίντερνετ, δεν είναι τόσο ότι δίνει τη δυνατότητα στον πολίτη να έχει περισσότερη πληροφόρηση. Ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι του δίνει τη δυνατότητα να αποκλείει την πληροφόρηση που δεν του αρέσει.

«Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο με τη νέα τεχνολογία», γράφει, «είναι η αυξανόμενη δύναμη των καταναλωτών να «φιλτράρουν» αυτό που βλέπουν». Ένα από τα πιο σημαντικά αποτελέσματα αυτού του φιλτραρίσματος είναι ότι οι χρήστες εκτίθενται μόνο στην πληροφόρηση που τους είναι αρεστή. Σήμερα τα μπλογκ που αναπτύσσονται ταχύτερα είναι εκείνα που έχουν μια μονοσήμαντη ιδεολογική και πολιτική τοποθέτηση. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι αυτά ικανοποιούν τις προτιμήσεις των χρηστών τους. Οι αριστεροί στις ΗΠΑ προσφεύγουν στο Huffington Post για να βρουν αυτά που τους αρέσουν και οι δεξιοί με τη σειρά τους στο Drudge Report.

Όμως, το πρόβλημα δεν είναι απλώς ότι κάθε χρήστης απλά χρησιμοποιεί την πληροφόρηση που ενισχύει τις δικές του προκαταλήψεις και αποφεύγει να πληροφορείται για οτιδήποτε άλλο. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το φαινόμενο που οι ψυχολόγοι ονομάζουν «ομαδική πόλωση», αναφερόμενοι στην τάση που έχουν οι άνθρωποι να υιοθετούν ακραίες απόψεις, όταν συνομιλούν με άτομα των ίδιων απόψεων. Το φαινόμενο της «ομαδικής πόλωσης» έχει τεκμηριωθεί με πολλά πειράματα. Σε ένα πείραμα οι φεμινίστριες που μιλούσαν μόνο με φεμινίστριες γίνονταν πιο ανένδοτες στον φεμινισμό τους. Σε ένα άλλο, οι οπαδοί των αθλητικών ομάδων γίνονταν ακόμη πιο φανατικοί με την «ομαδάρα» τους, όταν συζητούσαν μόνο με ομονοούντες.

Υπάρχουν πολλές θεωρίες που έχουν προταθεί για να εξηγήσουν το φαινόμενο της ομαδικής πόλωσης. Σύμφωνα με μια θεωρία, όταν τα άτομα συζητούν μόνο με άλλους που έχουν τις ίδιες απόψεις, ακούνε νέα επιχειρήματα υπέρ των απόψεών τους, κάτι που τους κάνει να τις υιοθετούν με ακόμη μεγαλύτερο πάθος. Σύμφωνα με μια άλλη θεωρία, τα άτομα προσπαθούν συνεχώς να ξεπεράσουν αλλήλους. Αν, λοιπόν, όλοι σε μια ομάδα συμφωνούν ότι π.χ. θα πρέπει να διατηρηθεί η μονιμότητα στον δημόσιο τομέα, σύντομα θα εμφανιστούν και αυτοί που θα υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να επεκταθεί και στον ιδιωτικό. Η τάση της ομαδικής πόλωσης ενισχύεται στο ίντερνετ, όπου σύμφωνα με τον Sunstein παίρνει τη μορφή της «κυβερνοπόλωσης».

«Το ίντερνετ», γράφει, «λειτουργεί για πολλούς ως το εκτροφείο του εξτρεμισμού, επειδή ακριβώς αυτοί που συμφωνούν επικοινωνούν μεταξύ τους με μεγαλύτερη ευκολία και συχνότητα». Αυτό καθιστά το ίντερνετ ένα κατ' εξοχήν μέσο παραπληροφόρησης. Στο βαθμό που προσφεύγεις μόνο στις ιστοσελίδες που ενισχύουν τις προκαταλήψεις σου, δεν σε ενδιαφέρει αν η πληροφόρηση για τους αντιπάλους είναι σωστή ή όχι - ούτε πρόκειται να το ελέγξεις.

Διασκευή άρθρου του Τ. Μίχα, έντυπη έκδοση

εφημερίδας Ελευθεροτυπία, 7-12-2009

Λεξιλόγιο

Ερωτήσεις

Α. Να γράψετε την περίληψη του κειμένου (110 -120 λέξεις).

Μονάδες 25

Β.1. Χρησιμοποιώντας ως θεματική περίοδο τη φράση «Για πολλούς η εμφάνιση του διαδικτύου εμπεριέχει την υπόσχεση της άπλετης πληροφόρησης και της βελτίωσης του δημόσιου διαλόγου», να αναπτύξετε μια παράγραφο (70 – 90 λέξεων) με τη μέθοδο της αιτιολόγησης.

Μονάδες 12

Β.2. Να εντοπίσετε τα δομικά στοιχεία και τη μέθοδο (ή τις μεθόδους) ανάπτυξης της τρίτης παραγράφου του κειμένου («Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο ... στο Drudge Report»).

Μονάδες 8

Β.3. Στην τελευταία παράγραφο του κειμένου, στο απόσπασμα «Αυτό καθιστά το ίντερνετ ... ούτε πρόκειται να το ελέγξεις», ο αρθρογράφος χρησιμοποιεί το γ' ενικό και το β' ενικό πρόσωπο. Να εξηγήσετε τι επιτυγχάνει με κάθε ρηματικό πρόσωπο που επιλέγει.

Μονάδες 4

Β.4. Να μετατρέψετε την παθητική σύνταξη σε ενεργητική στο απόσπασμα «Το φαινόμενο της «ομαδικής πόλωσης» έχει τεκμηριωθεί (από τους επιστήμονες) με πολλά πειράματα» και να αιτιολογήσετε την επιλογή του συγγραφέα.

Μονάδες 6

Β.5. Να γράψετε από ένα μονολεκτικό συνώνυμο για τις λέξεις: πληροφόρησης, κριτική, επαληθεύονται, ομαδικής, ενισχύουν.

Μονάδες 5

Γ. Στο προσεχές τεύχος του περιοδικού του σχολείου σας περιλαμβάνεται ένα αφιέρωμα στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και το διαδίκτυο. Σας ζητείται να γράψετε ένα άρθρο (500 περίπου λέξεων), στο οποίο να καταγράφετε τους κινδύνους που πιστεύετε ότι ελλοχεύουν στο διαδίκτυο για τους νεαρούς χρήστες του και να αναλύετε πώς μπορεί η εκπαίδευση να συμβάλει, ώστε οι νέοι να χρησιμοποιούν με ασφάλεια το σύγχρονο αυτό μέσο και να αξιοποιούν τις δυνατότητες που παρέχει.

Μονάδες 40