ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
Ορισμοί εννοιών
Το δικαίωμα κάθε ανθρώπου για ζωή , μόρφωση , ελευθερία , δικαιοσύνη , έκφραση και δημιουργία σύμφωνα με τις αρχές του δικαίου , τους νόμους και τον αλληλοσεβασμό . Το δικαίωμα αυτό απολαμβάνουν όλοι οι άνθρωποι του κόσμου χωρίς εθνικούς και φυλετικούς διαχωρισμούς με μοναδικό κριτήριο τη φύση τους ως άνθρωποι . Αυτή είναι και η βαθύτερη ουσία του όρου .
Οι κατηγορίες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
- Ατομικά δικαιώματα ή ατομικές ελευθερίες : Ελευθερία σκέψης και έκφρασης , πληροφόρησης , ασφάλεια , κατοικία , ανεξιθρησκία , επικοινωνία .
- Πολιτικά : Εκλέγειν και εκλέγεσθαι , συμμετοχή στη διοίκηση , δικαίωμα ενόρκου , ασύλου , ισονομίας , ισοπολιτείας
- Κοινωνικά : Εργασία , υγεία , παιδεία , ασφάλιση , περίθαλψη , προστασία του περιβάλλοντος .
- Αστικά : Περιουσία , συναλλαγές .
- Ηθικά : Ποικίλλουν καθώς εξαρτώνται από τον άνθρωπο και αφορούν την επιλογή του τρόπου ζωής , ένδυσης , ομιλίας και συμπεριφοράς .
Ιστορική πορεία
Η αναγνώριση των δικαιωμάτων του ανθρώπου είναι κάθε άλλο παρά αυτονόητη . Στο συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας το σύνολο των ανθρώπων ζούσε κάτω από την καταπίεση και τη στέρηση όσων σήμερα αποκαλούμε αναφαίρετα δικαιώματα . Ουσιαστική πρόοδος πάνω στο ζήτημα έγινε μόλις το 1776 με τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του ανθρώπου στην Αμερική . Ακολούθησε η Γαλλική Επανάσταση στα 1789 , η ίδρυση του ΟΗΕ το 1948 στο Παρίσι και η διακήρυξη του ΟΗΕ για τα δικαιώματα του παιδιού το 1959 . Παρόλα αυτά μόνο με διαρκείς και αιματηρούς αγώνες των πολιτών και των εργαζομένων ( εργατική πρωτομαγιά ) έγινε εφικτή η παγκόσμια αναγνώριση των δικαιωμάτων του ανθρώπου . Ως παγκόσμια μέρα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχει ορισθεί η 10η Δεκεμβρίου , καθώς στις 10 Δεκεμβρίου του 1948 υπογράφηκε η διακήρυξη για τη προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων .
Στην πορεία αναγνώρισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διακρίνουμε τρεις περιόδους : με τους αγώνες των επαναστατών κατά τη Γαλλική Επανάσταση το 1789 θεσπίστηκε η πρώτη γενιά των δικαιωμάτων , που αφορούν ατομικές και πολιτικές ελευθερίες . Με τους αγώνες των Ρώσων επαναστατών το 1917 κατοχυρώθηκε η δεύτερη γενιά που αφορά πολιτιστικά , οικονομικά και κοινωνικά δικαιώματα . Με την πάροδο του χρόνου και την αλλαγή των αναγκών και των συνθηκών διαβίωσης προέκυψε η τρίτη γενιά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αναφέρεται στο δικαίωμα του ανθρώπου να ζει σε περιβάλλον που δεν επιβαρύνει την υγεία και την ψυχική του ισορροπία .
Η ιστορική αυτή αναδρομή αποδεικνύει ότι η έννοια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ούτε είναι ούτε μπορεί να θεωρηθεί στατική και δεδομένη . Αντίθετα , θα πρέπει να είναι ευέλικτη και δεκτική ώστε να συμπεριλάβει και να προασπίσει νέες ελευθερίες οι οποίες θίγονται και αμφισβητούνται σήμερα , όπως το απόρρητο των προσωπικών δεδομένων , το δικαίωμα αντικειμενικής πληροφόρησης κ.α.
Θεσμοί και φορείς που προστατεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα
- Οι νόμοι και οι θεσμοί μιας δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης προστατεύουν και προασπίζουν τα δικαιώματα του ανθρώπου από εσωτερικούς και εξωτερικούς κινδύνους .
- Τα δικαστήρια , πολιτικά και αστικά , εφόσον λειτουργούν πέρα από παρεμβάσεις τηρώντας το γράμμα του νόμου , εξασφαλίζουν την ισονομία , τη δικαιοσύνη και προστατεύουν τις ασθενείς κοινωνικές ομάδες .
- Οι διεθνείς οργανισμοί με το παγκόσμιο κύρος που έχουν αποκτήσει και τη θεσμική εξουσία που διαθέτουν ελέγχουν την αυθαιρεσία των κρατών εκείνων που καταπατούν τα δικαιώματα του πολίτη . ( ΟΗΕ , Δικαστήριο της Χάγης , Διεθνής Αμνηστία , Γιατροί του Κόσμου , Green Peace , WWF , κ.α. )
- Τα ΜΜΕ κινητοποιούν την κοινή γνώμη , ελέγχουν την κρατική μηχανή , προβάλλουν τις ανισότητες και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων , ευαισθητοποιούν και ενημερώνουν το λαό .
- Η εγρήγορση των πολιτών , οι κινητοποιήσεις τους , οι μαζικές επαναστάσεις και διαδηλώσεις , η οργάνωση του συνδικαλισμού εξαναγκάζει τους κυβερνώντες να ενεργούν με κριτήριο τον άνθρωπο . Στην κατεύθυνση κινούνται και πολλοί ιδιωτικοί φορείς ( καλλιτέχνες , αθλητές , πολιτιστικοί σύλλογοι, επιχειρήσεις ) οι οποίοι εκδηλώνουν την ευαισθησία τους και με διάφορες εκδηλώσεις προσπαθούν να ενισχύσουν διάφορες φιλανθρωπικές οργανώσεις .
- Ο ρόλος των πνευματικών ανθρώπων είναι εξίσου σημαντικός καθώς αυτοί βλέπουν το πρόβλημα προτού αυτό πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις , αφυπνίζουν και διαφωτίζουν το λαό .
Ποιες μορφές παίρνει η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις μέρες μας ; ( Εμπειρική τεκμηρίωση της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων )
Παρόλη την τεχνολογική και οικονομική ανάπτυξη που εμφανίζουν οι σύγχρονες κοινωνίες , ή τουλάχιστον οι δυτικές ακμάζουσες , παρατηρούνται και σήμερα πολυάριθμες παραβιάσεις θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων , που αποδεικνύουν ότι η ανάπτυξη δεν συνοδεύτηκε από την ανθρωπινότητα και την ισοτιμία .
- Σε χώρες του Τρίτου κόσμου και σε αρκετές όμως του Δυτικού το σωφρονιστικό σύστημα έχει χάσει τον αναμορφωτικό προσανατολισμό του και λειτουργεί ως ένα μέσο εκδίκησης και εξουθένωσης των εγκλείστων . Οι σύγχρονες φυλακές είναι χώροι όπου η ανθρώπινη αξιοπρέπεια εξευτελίζεται , το άτομο περιθωριοποιείται και στιγματίζεται , ενώ σε κάποιες περιπτώσεις έχουν μετατραπεί σε σχολεία του εγκλήματος , ενώ τα βασανιστήρια , σωματικά ή ψυχολογικά , δεν είναι σπάνια .
- Στα πλαίσια του δικαστικού συστήματος , ή της έννομης παραβίασης των δικαιωμάτων περιλαμβάνεται και η θανατική ποινή , η οποία βεβαίως εξωραΐζεται και εξευγενίζεται με διάφορα υποστηρικτικά επιχειρήματα , ώστε να φανεί πιο ανθρώπινη .
- Τα πλέον τραγικά θύματα της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι τα παιδιά τα οποία καθημερινά πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης . Υπολογίζεται πως 40.000 περίπου παιδιά πεθαίνουν κάθε χρόνο από την εξαθλίωση και την πείνα , την πορνεία και την εξαντλητική , παράνομη εργασία .
- Καταπίεση των γυναικών , περιορισμοί στον τρόπο ένδυσης , συμπεριφοράς , φραγμοί στην εργασιακή απασχόληση , πορνεία , ανεργία , βιασμοί και ξυλοδαρμοί
- Ακόμη και σήμερα επιβιώνουν απολυταρχικά καθεστώτα , τα οποία φιμώνουν την κοινή γνώμη , αναιρούν την ελευθεροτυπία και παρεμποδίζουν τις συνδικαλιστικές ελευθερίες .
- Ο θρησκευτικός φανατισμός , η μισαλλοδοξία και ο ρατσισμός κατά των μεταναστών και των προσφύγων προκαλούν πολλές φορές βίαια ξεσπάσματα κατά συνόλων και ομάδων του πληθυσμού τα οποία αδυνατούν να προστατεύσουν τα δικαιώματά τους .
- Η παραβίαση της ιδιωτικής ζωής από τα ΜΜΕ , ο εξευτελισμός της ιδιωτικότητας , η παρακολούθηση και η καταγραφή των προσωπικών δεδομένων , η παραπληροφόρηση και η προσπάθεια ετεροκατεύθυνσης και χειραγώγησης των πολιτών συνιστούν κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων .
- Η περιθωριοποίηση των ναρκομανών , των φορέων του AIDS , των ομοφυλόφιλων , των άστεγων και των αλκοολικών και η απάρνηση της ευκαιρίας να επανενταχθούν στην κοινωνία παραβιάζει το δικαίωμα της εργασίας , της κοινωνικής συμβίωσης .
- Παραβίαση των δικαιωμάτων των ατόμων με ειδικές ανάγκες και των υπερήλικων = ανυπαρξία υποδομών > στέρηση δυνατότητας ελεύθερης μετακίνησης , εργασίας , ψυχαγωγίας , άθλησης > περιθωριοποίηση
- Η καταστροφή του περιβάλλοντος , η εξάντληση των φυσικών πόρων , η δημιουργία ενός ανθυγιεινού κόσμου > πρόκληση ασθενειών και μολύνσεων , απώλεια ανθρώπινων ζωών , υπονόμευση της βιωσιμότητας του πλανήτη
- Οι πολεμικές συγκρούσεις , ανθρώπινες απώλειες ανάμεσα στον άμαχο πληθυσμό , οι τρομοκρατικές ενέργειες > εξαναγκασμός των πολιτών να ζουν σε ένα κλίμα ανασφάλειας και φόβου .
- Διαγραμματική Παρουσίαση των Παραβιάσεων
- Υπανάπτυκτος κόσμος Αναπτυγμένος κόσμος
- Αφαίρεση ζωής
- Περιορισμός ελευθερίας
- Έντονη κρατική βία
- Απάνθρωπες συνθήκες εργασίας
- Εκμετάλλευση του παιδιού , πορνεία
- Έλλειψη στοιχειώδους περίθαλψης και εκπαίδευσης
- Διώξεις για πολιτικές και θρησκευτικές αντιλήψεις
- Καταπίεση της γυναίκας , πορνεία Ανεργία
- Άστεγοι
- Αναξιοκρατία
- Παραπληροφόρηση / Δημαγωγία
- Καταστροφή της φύσης
- Βία – Εγκληματικότητα
- Πόλεμοι
- Ξενοφοβία – Ρατσισμός
- Διαγραμματική Παρουσίαση των Παραβιάσεων των Δικαιωμάτων του Παιδιού
- Υπανάπτυκτος κόσμος Αναπτυγμένος κόσμος
- Υψηλά ποσοστά θανάτου λόγω ασθενειών και πείνας
- Άθλιες βιοτικές συνθήκες
- Αναλφαβητισμός και απουσία παιδείας
- Εμπόριο παιδιών
- Παιδική πορνεία
- Βασανιστήρια παιδιών
- Χρησιμοποίηση των παιδιών για την επάνδρωση στρατιωτικών μονάδων Κακοποίηση των παιδιών ( ξυλοδαρμοί , βιασμοί , στέρηση τροφής , έλλειψη συνθηκών υγιεινής
- Παραμέληση λόγω των διαζυγίων
- Εκμετάλλευση της παιδικής εργασίας
- Οι συνθήκες διαβίωσης στα αστικά κέντρα , η έλλειψη πρασίνου , παιδότοπων , ο εγκλωβισμός τους μέσα στα διαμερίσματα .
- Εκμετάλλευση της παιδικής αθωότητας και φαντασίας από τις διάφορες διαφημιστικές εκστρατείες
Ποια είναι τα αίτια της παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σήμερα ;
Στον υπανάπτυκτο κόσμο - Εγκαθίδρυση αυταρχικών και ολοκληρωτικών καθεστώτων > αδυναμία άσκησης ελέγχου της εξουσίας , μη ευνομούμενες πολιτείες , ανισότητες , ανελευθερία , κράτη των προνομιούχων και των ισχυρών
- Τεράστια οικονομικά προβλήματα , άθλιο βιοτικό επίπεδο > εξαθλίωση των μαζών > αδιαφορία για το συνάνθρωπο > εμπορευματοποίηση του ανθρώπινου μόχθου
- Υπεργεννητικότητα , υπερπληθυσμός > οξύνονται τα οικονομικά προβλήματα και τα προβλήματα επιβίωσης
- Χαμηλό έως ανύπαρκτο μορφωτικό επίπεδο > απουσία ευαισθησίας , βαρβαρότητα , έλλειψη αυτοελέγχου και διεκδικήσεων
- Τα συμφέροντα των Μεγάλων Δυνάμεων και των πολυεθνικών > οικονομικά , γεωπολιτικά , στρατιωτικά συμφέροντα υπαγορεύουν τη διατήρηση της εξαθλίωσης του Τρίτου Κόσμου
- Θρησκευτικός φανατισμός , θρησκοληψία κυρίως σε ισλαμικές χώρες > καταπάτηση των δικαιωμάτων της γυναίκας για μόρφωση , εργασία , ελεύθερη επιλογή ένδυσης και συμπεριφοράς , καταπάτηση των δικαιωμάτων αλλόθρησκων ή αλλοεθνών
- Εθνικισμός , ρατσισμός
Στον αναπτυγμένο κόσμο
Από το σύγχρονο πλαίσιο
- Κρίση των ηθικών αξιών , αποπνευματοποίηση , ιδεολογική σύγχυση , έλλειψη υψηλών ιδανικών και οραμάτων , απευαισθητοποίηση του σύγχρονου ανθρώπου .
- Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας και της επιστήμης καλλιέργησε την υπέρμετρη πίστη στη δύναμη του ανθρώπου > αλαζονεία , απουσία σεβασμού στο συνάνθρωπο
- Υλικός ευδαιμονισμός και οικονομικά συμφέροντα > το χρήμα θεοποιείται και στο βωμό του θυσιάζονται οι αξίες , ο σεβασμός στον άνθρωπο , τα ανθρωπιστικά ιδεώδη εν γένει . Πόλεμοι , καταστροφές , εγκλήματα , φρικαλεότητες , έχουν τη ρίζα τους στο οικονομικό συμφέρον και το ατομικιστικό – ωφελιμιστικό πνεύμα της εποχής .
- Ο σκληρός ανταγωνισμός , απόρροια ως ένα βαθμό του υλισμού , καθιστά τον συνάνθρωπο εχθρό , και ευνοεί έτσι την καταπάτηση των δικαιωμάτων .
- Συνθήκες ζωής των μεγαλουπόλεων > συνωστισμός , αποπροσωποποίηση , αποξένωση , ανωνυμία , απουσία κοινωνικού ελέγχου , ένταση , ξέφρενοι ρυθμοί , άγχος , ανασφάλεια > διάβρωση των ανθρώπινων σχέσεων, επιθετικότητα , βία
- Εθνικισμός , ρατσισμός ως αντανακλαστική αντίδραση στο ρεύμα μετανάστευσης προς τις χώρες της Δύσης , ακόμα και σε χώρες που ήδη ήταν πολυπολιτισμικές , π.χ. Γαλλία .
Η ευθύνη των φορέων αγωγής
- Οικογένεια > χαλάρωση δεσμών , παραμέληση των παιδιών , καταπίεση ή υπερπροστασία , αδυναμία εμφύσησης ανθρωπιστικών ιδανικών
- Σχολείο > χρησιμοθηρική αντιμετώπιση της γνώσης , ανταγωνισμός , αδυναμία καλλιέργειας του εσωτερικού κόσμου του παιδιού και εμπέδωσης του σεβασμού προς το συνάνθρωπο
- ΜΜΕ > προβολή υλιστικών , επιθετικών , βίαιων και αντικοινωνικών προτύπων
- Κράτος > αναξιοκρατικοί μηχανισμοί , δημαγωγία , ανισότητες , κρατική βία , αδυναμία αστυνόμευσης και προστασίας των ασθενέστερων μελών της κοινωνίας
Ποιος είναι ο ρόλος της παιδείας στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ;
Δεδομένου του ότι τα οικονομικά και πολιτικά συμφέροντα θα ρυθμίζουν και στο μέλλον τις τακτικές των κυβερνήσεων , το βάρος για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων πέφτει στους λαούς , οι οποίοι μπορούν με την άσκηση πίεσης και τη διαμαρτυρία να εξαναγκάσουν τις ηγεσίες τους να σεβαστούν τα δικαιώματα του ανθρώπου . Για να γίνει όμως εφικτή και πραγματοποιήσιμη μια τέτοια ενεργητική στάση , θα πρέπει να υπάρχει το κατάλληλο παιδευτικό υπόβαθρο . Γι’ αυτό και ο ρόλος της παιδείας είναι ιδιαίτερα σημαντικός .
Κατάδειξη των αγώνων , των επαναστάσεων και των εξεγέρσεων που έγιναν για να αποκτηθεί αυτό που σήμερα αντιμετωπίζεται ως δεδομένο και αυτονόητο > ανάδειξη της σημασίας τους για την ανθρωπότητα
Μετάδοση του σεβασμού της διαφορετικότητας και της ιδιαιτερότητας των λαών , ώστε να εκλείψουν οι ρατσιστικές εκδηλώσεις .
Μετάδοση του αισθήματος της συνυπευθυνότητας όσον αφορά την προάσπιση των δικαιωμάτων , πολεμώντας ενάντια στο πνεύμα του ατομικισμού και του ωφελιμισμού
Διαμόρφωση ενός πολίτη υπεύθυνου , ευαισθητοποιημένου > αντίδραση απέναντι σε κάθε είδους αυθαιρεσίες των κυβερνήσεων , αντίσταση στις εξευτελιστικές τακτικές των ΜΜΕ , καταδίκη της παραπληροφόρησης και της εκμετάλλευσης της ιδιωτικής ζωής για σκοπούς κερδοσκοπικούς .
Ποιοι άλλοι θεσμοί και φορείς επωμίζονται την ευθύνη για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ;
- Η ευθύνη του ατόμου
- Κάθε άνθρωπος οφείλει να εκδηλώσει έμπρακτα το σεβασμό του προς τον άνθρωπο σε όλα τα επίπεδα της δραστηριότητάς του ( οικογένεια , εργασία , αθλητική ομάδα ) και να επιδείξει αγωνιστικότητα ( κινητοποίηση , συμμετοχή σε μαζικές διαδηλώσεις – διαμαρτυρίες ) . Πάνω από όλα , κάθε άτομο πρέπει να αισθανθεί υπεύθυνο , άρα και ένοχο , για την αθλιότητα μέσα στην οποία κάποιοι από τους συμπολίτες του διαβιούν .
- Οι φορείς διαπαιδαγώγησης
- Η παιδεία και η οικογένεια ( βλέπε την προηγούμενη ενότητα )
- Τα ΜΜΕ > επισήμανση των φαινομένων παραβίασης και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης , έλεγχος της εξουσίας και αποκάλυψη των κάθε είδους κυκλωμάτων που εκμεταλλεύονται τον άνθρωπο
- Το κράτος > θέσπιση και εφαρμογή αυστηρών νόμων για την πρόληψη των παραβιάσεων των δικαιωμάτων , μέριμνα κυρίως για την εφαρμογή των νόμων και την προστασία των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων που δεν καταφεύγουν στη δικαιοσύνη όταν αδικούνται , διασφάλιση της ισοτιμίας , της αξιοκρατίας , της ελευθερίας , της δημοκρατίας και πρόνοια για την ορθότερη λειτουργία του
- Οι πνευματικοί άνθρωποι : Ο ρόλος τους είναι διαρκώς να αφυπνίζουν το λαό , υποδεικνύοντάς του τις αδικίες που εν αγνοία του διαπράττονται και να του δείχνουν το χρέος της αντίδρασης και της αντίστασης .
- Διεθνείς οργανισμοί > διαρκής έλεγχος των κοινωνιών , απεγκλωβισμός από κύκλους συμφερόντων , δυναμικά μέτρα όταν απαιτούνται , αποστολή ανθρωπιστικής και υλικής βοήθεια στα θύματα , πρόσφυγες κτλ. > πρόνοια για αποστολή υλικοτεχνικής βοήθειας για την ανάπτυξη των χωρών του Τρίτου κόσμου
- Σύγχρονες συνθήκες διαβίωσης
- Απομάκρυνση από το υλιστικό πνεύμα της εποχής , έμφαση στις πνευματικές ανάγκες , ευαισθητοποίηση για τα βάσανα του συνανθρώπου
- Εξανθρωπισμός της τεχνολογίας
- Αναγνώριση των δικαιωμάτων του περιβάλλοντος
Δικαιολογούνται οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων βάσει των πολιτιστικών διαφορών ;
Οι αρχές και οι αξίες που προβάλλονται από την Οικουμενική Διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι αξίες πανανθρώπινες και αναφέρονται σε κάθε άνθρωπο του πλανήτη , καθώς πανανθρώπινα είναι και τα αιτήματα για ελευθερία , δικαιοσύνη και αλληλεγγύη . Επιπλέον , τα αιτήματα αυτά συνόδευσαν ανέκαθεν την ιστορία του ατόμου σε κάθε μήκος και πλάτος της γης , είτε ως όνειρο και επιδίωξη , είτε ως κατάκτηση και απόκτημα .
Οι ίδιοι που επικαλούνται την πολιτισμική ιδιαιτερότητα κάθε λαού , ώστε να απορρίψουν τα ανθρώπινα δικαιώματα ως δυτικό ιδεολόγημα και μια απειλή κατά της ανεξαρτησίας της χώρας τους , στη συνέχεια τα επικαλούνται για να στηρίξουν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα , όπως την αυθυπαρξία και την ανεξαρτησία της χώρας , την αυτόβουλη πορεία της , την ανάγκη για ειρήνη και αρμονική συμβίωση . Αυτό αποδεικνύει ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι κληρονομιά ολόκληρης της ανθρωπότητας , ενώ είναι η επιλεκτική τους χρησιμοποίηση και η εφαρμογή που επιφέρει την ανισότητα και την καχυποψία .
Η ελευθερία και η ισότητα είναι οι καταλληλότερες προϋποθέσεις , ώστε να μπορούν οι χώρες να αναπτύσσουν τη δραστηριότητά τους , να ενεργοποιούν ολόκληρο το ανθρώπινο δυναμικό των κοινωνιών τους και να επιτυγχάνουν κατ’ αυτόν τον τρόπο την πρόοδο και , ταυτόχρονα , να προστατεύουν την πολιτισμική τους ιδιαιτερότητα .
Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν αποτελούν προϊόν του δυτικού τρόπου ζωής , τουλάχιστον όσο δεν αποτελούν προϊόν του ανατολικού . Αντίθετα , η πορεία για τη διαμόρφωσή τους υπήρξε μακραίωνη , μέσα από πολλαπλές αντιπαραθέσεις κοινωνικών , πολιτικών , θρησκευτικών και πνευματικών ρευμάτων . Καμία καχυποψία απέναντι σε αυτά δεν δικαιολογείται , καθώς πρεσβεύουν το σεβασμό στην προσωπικότητα του ανθρώπου και την πίστη στην αξία του . Είναι εμφανές ότι σε καμία περίπτωση αυτή η αναγνώριση δεν απειλεί την πολιτισμική ιδιαιτερότητα ενός λαού , αντίθετα προβάλλει την ιδιαιτερότητά του και προασπίζει τη διαφορετικότητά του έναντι σε κάθε εξωτερικό εχθρό .
Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων νομιμοποιούνται από την πολιτισμική διαφορετικότητα κάθε λαού ;
Οι αδικίες που εμφανίζονται σε κάθε χώρα έχουν ένα βασικό , κοινό χαρακτηριστικό : στρέφονται όλες κατά μιας ασθενούς ομάδας και στοχεύουν στην εξυπηρέτηση του συμφέροντος μιας άλλης , ισχυρής . Εκφράζουν κατ’ αυτόν τον τρόπο το δίκαιο της πυγμής ή το νόμο του ισχυρού μέσα στην ανθρώπινη κοινωνία . Ωστόσο , είναι τουλάχιστον υποκρισία να αντιμετωπίζονται αυτές οι ανισότητες ως στοιχεία της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας κάθε λαού , καθώς είναι βέβαια μια πραγματικότητα και διαφοροποιούνται ανάλογα με τη χώρα στην οποία εμφανίζονται , δεν είναι ωστόσο πολιτισμός . Πολιτισμός σημαίνει πίστη και σεβασμό στην αξία του ανθρώπου ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματος , την καταγωγή , τις πολιτικές πεποιθήσεις .
Ο πολιτισμός μιας χώρας δεν μένει ποτέ στάσιμος , αλλά προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα , όσο κι αν κάποιοι επιμένουν σε αναχρονιστικά πρότυπα .
Η πορεία για την εμπέδωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν ένας μακραίωνος αγώνας κατά των προκαταλήψεων και των κατεστημένων , τα οποία πρέσβευαν την ύπαρξη των ανισοτήτων στηριζόμενα σε διάφορα ηθικού , κοινωνικού , βιολογικού ή πολιτικού τύπου επιχειρήματα . Το νέο επιχείρημα περί πολιτισμικής ιδιαιτερότητας και αλλοτρίωσης είναι ακόμη ένας τρόπος για να προσδιοριστεί η λογική βάση μιας παράλογης πρακτικής , που θέλει κάποιους ανθρώπους κατώτερους από άλλους .
Οι αδικίες και οι ανισότητες , εκτός του ότι στηρίζονται ιδεολογικά από το πρόσχημα της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας , θεμελιώνονται στο χαμηλό πνευματικό και μορφωτικό επίπεδο του λαού , πηγάζουν από τα σοβαρά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα που απειλούν τη χώρα , στηρίζονται στο θρησκευτικό φανατισμό και στην εμπάθεια . Τα ζητήματα αυτά , ωστόσο , δεν συναπαρτίζουν και τον πολιτισμό μιας χώρας , αλλά αποδεικνύουν την παθογένειά του .
Για ποιους λόγους ο ΟΗΕ δεν ανταποκρίνεται πλήρως στο ρόλο του ως προστάτης των δικαιωμάτων ;
Ο ΟΗΕ αποτελεί το προπύργιο της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της εμπέδωσής τους σε όλο τον κόσμο . Παρόλα αυτά , η λειτουργία του παρουσιάζει αρκετές ελλείψεις και αδυναμίες , τόσο ώστε σήμερα να χαρακτηρίζεται ως ένας ημιθανής οργανισμός .
Αίτια
Ο ΟΗΕ αδυνατεί να ελέγξει όλες τις περιπτώσεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων .
Αδυνατεί να επιβάλλει πραγματικές ποινές σε όσους παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα .
Εξαρτάται οικονομικά από τις πλούσιες χώρες του κόσμου .
Τα ίδια τα κράτη που συμμετέχουν στη λήψη των αποφάσεων , σε αρκετές περιπτώσεις παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα .
Η στάση του ΟΗΕ απέναντι στις παραβιάσεις των ανθρωπινών δικαιωμάτων είναι επιλεκτική και μεροληπτική , εξυπηρετώντας τα συμφέροντα , πολιτικά και οικονομικά , των ισχυρών .
Η δύναμη που έχει ο ΟΗΕ είναι στην ουσία ανύπαρκτη , καθώς περιορίζεται στην καταδίκη των παραβιάσεων και των αυθαιρεσιών . Αυτό σημαίνει ότι η λειτουργία του βασίζεται στην καλή διάθεση και τη σύμπνοια των κρατών μελών . Όταν αυτή η συμφωνία υποχώρησε μπροστά στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων , διαλύθηκε και κάθε οφθαλμαπάτη που υπήρχε ως προς το κύρος και τη δύναμη του οργανισμού .
Ο ΟΗΕ , παρά τις αρχικές επιδιώξεις , έχει μετατραπεί από προστάτη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της δυνατότητας των χωρών για αυτοδιάθεση σε όργανο στα χέρια των ισχυρών , οι οποίοι άλλοτε τον χρησιμοποιούν για να νομιμοποιήσουν τις αποφάσεις τους και άλλοτε τον αγνοούν , καθώς συναντούν εμπόδια , ώστε να εφαρμόσουν την πολιτική τους . Η σύγχρονη κρίση στο Ιράκ δείχνει ότι πλέον η συναίνεση των χωρών μελών δεν είναι αναγκαία για την ανάληψη στρατιωτικής δράσης , όρος που θεωρούνταν μέχρι πρότινος απαράβατος .
Αποτελέσματα
Δημιουργείται κλίμα ανασφάλειας και ασάφειας , καθώς γίνεται πλέον αντιληπτό ότι δεν υπάρχει κανένας φραγμός , ηθικός ή πολιτικός , ενάντια στην αυθαιρεσία των ισχυρών του κόσμου . Η ανασφάλεια αυτή πλήττει κυρίως μικρές και αδύναμες χώρες , οι οποίες στήριζαν την ύπαρξή τους στη θεμελίωση κανόνων διεθνούς δικαίου .
Ανοίγει πλέον ο δρόμος και για άλλες αυθαίρετες και μονομερείς ενέργειες , οι οποίες πιθανόν θα διχάσουν ακόμη περισσότερο τη διεθνή κοινότητα , φέρνοντας τον κόσμο αντιμέτωπο με μια πιθανή παγκόσμια πολεμική αναμέτρηση .
Αποδεικνύεται πόσο βαθιά πάσχει ο σύγχρονος πολιτισμός , ο αυτοαποκαλούμενος αιώνας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πόσο ασήμαντη είναι η ανθρώπινη ζωή μπροστά στον έλεγχο των πετρελαϊκών κοιτασμάτων , τον έλεγχο στρατηγικών περιοχών και των υδάτινων πόρων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.