ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ

Ορισμός

Η γνωστοποίηση και προβολή των πλεονεκτημάτων ενός προϊόντος με σκοπό την αύξηση της ζήτησής του , αλλά και η προσπάθεια δημιουργίας υπερβολικών ή πλαστών αναγκών , που θα καλυφθούν από συγκεκριμένα προϊόντα

ΜΕΣΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

• Σήμερα η διαφήμιση είναι αντικείμενο μιας ξεχωριστής επιστήμης , του μάρκετινγκ , μια επιστήμη που αναπτύσσεται αλματωδώς , εντάσσοντας στο προσωπικό της ένα επιτελείο ψυχολόγων και κοινωνιολόγων και επεκτείνοντας την αποτελεσματικότητα και την απήχηση που έχει .
• Η διαφήμιση εκμεταλλεύεται την ευαισθητοποίηση του κοινού για οποιοδήποτε θέμα , όπως το οικολογικό πρόβλημα , η ανεργία , η υγεία , και την αξιοποιεί κατάλληλα δημιουργώντας πλαστές συνδέσεις : προβάλλει το προϊόν σε οικολογικό φόντο , συνδέει την αγορά του με την ενίσχυση οικολογικών εκστρατειών ή τη δημιουργία αντικαρκινικών κέντρων . Η διαφήμιση δηλαδή απευθύνεται στα ανορθολογικά στοιχεία της προσωπικότητας του ατόμου , στους φόβους , τις προκαταλήψεις , τις επιθυμίες , τις αδυναμίες του . 
• Το διαφημιζόμενο προϊόν, η υπηρεσία ή η ιδέα δεν προτείνονται με κύριο κριτήριο τις αντικειμενικές δυνατότητες ή χρήσεις τους , αλλά η προβολή τους πάντα συνδέεται με κάτι ευρύτερο που αφορά την κοινωνική αποδοχή , την εικόνα , την ευφυΐα και γενικότερα την προσωπικότητα αυτού που το υιοθετεί . Έτσι , ως δια μαγείας ένα προϊόν συνυφαίνεται με ιδιότητες και καταστάσεις που σε καμία περίπτωση δε σχετίζονται μ’ αυτό ( οικογενειακές σχέσεις , γούστο , υψηλό επίπεδο νοημοσύνης ) .
• Η εικόνα όχι απλώς υποβοηθά τις έμμεσες , μα ουσιαστικές , λειτουργίες της διαφήμισης , αλλά και συμβάλλει καθοριστικά στην επιτέλεσή τους . Ακόμη , τα εντυπωσιακά πρόσωπα , τα εύστοχα συνθήματα , ο κατάλληλος ήχος διευκολύνουν περαιτέρω την αποδοχή των μηνυμάτων . Η διαφήμιση χρησιμοποιώντας ψυχολογικούς νόμους , όπως αυτούς του συνειρμού και της συνείδησης , απευθύνεται στο υποσυνείδητο του ατόμου . Τέλος , ο επαναληπτικός χαρακτήρας της ενισχύει τη δύναμή της .
• Προκειμένου η διαφήμιση να μεταφέρει μηνύματα , ακολουθεί μία συγκεκριμένη δομή : αρχίζει από την επίδειξη του προϊόντος , συνεχίζει με την πρόκληση συναισθημάτων , με την αναφορά στα ανορθολογικά στοιχεία της ανθρώπινης προσωπικότητας και τελειώνει με την επίκληση της λογικής , ώστε να καλλιεργηθεί η ψευδαίσθηση της ενσυνείδητης επιλογής .

Η ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ

• Χρησιμοποιεί συνήθως λόγο απλό και κατανοητό στο ευρύ κοινό , αντλούμενο από το καθημερινό λεξιλόγιο , ώστε να εξασφαλίσει την οικειότητα με τον αποδέκτη . Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις , για λόγους εντυπωσιασμού κάνει χρήση επιτηδευμένου λεξιλογίου , υπερβολών , μεταφορών και επιφωνημάτων .
• Ο λόγος της είναι συνθηματικός , κατακλύζεται από σλόγκαν .
• Χρησιμοποιεί χρόνο ενεστώτα και μέλλοντα , συνήθως προστακτική μεταδίδοντας σιγουριά για το παρόν και προεξοφλώντας το μέλλον .
• Ο λόγος είναι άμεσος , με ταχεία ροή , σφοδρότητα . Απευθύνεται στο συναίσθημα γι’ αυτό και πρέπει να αφήνει έντονο το αποτύπωμά του . Επίσης , μπορεί να απευθύνεται στην αυθεντία ή τη λογική ή ακόμη να υπάρχει στη διατύπωσή της ένας λανθάνων αξιολογικός χαρακτηρισμός .
• Χρησιμοποιεί πολλαπλές επαναλήψεις , παρηχήσεις και ομοιοτέλευτα ώστε να προκαλέσει την προσοχή του δέκτη .
• Χρησιμοποιεί την εικόνα η οποία με την αμεσότητά της και την παραστατικότητά της διευκολύνει τη μετάδοση των μηνυμάτων και την επίτευξη του διαφημιστικού στόχου . Συχνά , η εικόνα παρουσιάζει μια πλαστή , ειδυλλιακή πραγματικότητα , με τη χρήση συμβόλων , την καλλιτεχνική ποιότητα και την επιλογή προσώπων ,  απευθυνόμενη στις απωθημένες επιθυμίες και τα όνειρα του υποψήφιου καταναλωτή .

Αίτια εμφάνισης της διαφήμισης

• Η ελεύθερη οικονομία , η υπερίσχυση των πολυεθνικών εταιριών και η επιδίωξη του κέρδους .
• Ο μεγάλος ανταγωνισμός , η αφθονία των προϊόντων και η τεράστια ποικιλία τους .
• Η υπερπαραγωγή προϊόντων και η μαζική προώθησή τους στην  αγορά .
• Η εμπορευματοποίηση της πολιτικής , κοινωνικής και πνευματικής ζωής .
• Η κυριαρχία και η διάδοση των ΜΜΕ .
• Η ανάγκη ενημέρωσης του πολίτη .

Αίτια εξάπλωσης και κυριαρχίας της διαφήμισης σήμερα

α . από τον πομπό

1 . Βλ. Θετικά της διαφήμισης

2 . Οι ιδιαίτερες τεχνικές που χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία ( Μέσα και Γλώσσα της διαφήμισης )

β . από το δέκτη

υψηλό βιοτικό επίπεδο , που δίνει τη δυνατότητα αγοράς των διαφημιζόμενων προϊόντων

Σύγχρονες συνθήκες

• ανισομερής ανάπτυξη πολιτισμού , εκβιομηχάνιση της ζωής και της εργασίας > υποβάθμιση των πνευματικών και ψυχικών αναγκών έναντι των υλικών , υπερεργασία , επιβολή στερεότυπων ζωής και συμπεριφοράς > ο άνθρωπος θύμα του συρμού
• συνθήκες ζωής στα αστικά κέντρα , κρίση ανθρώπινων σχέσεων > απομόνωση , μοναξιά , αποξένωση , προβλήματα όπως το άγχος , η ανασφάλεια , η έλλειψη επαφής και ουσιαστικής επικοινωνίας > απόπειρα κάλυψης συναισθηματικών και ψυχικών αναγκών μέσω των υλικών προϊόντων
• υλισμός , καταναλωτική μανία > θεοποίηση του κέρδους και της ύλης , το « έχειν » αντικαθιστά το « είναι »
• ξενομανία , μιμητισμός , μόδα > μίμηση του δυτικού καταναλωτικού τρόπου ζωής , αλλοτρίωση > αποδοχή των διαφημιζόμενων μηνυμάτων
• αποπνευματοποίηση , ιδεολογική σύγχυση > έλλειψη κριτικής ικανότητας , αδυναμία αμφισβήτησης και ελέγχου , κυριαρχία του πρακτικισμού > ατροφία του πνεύματος

Κρίση των φορέων αγωγής

• οικογένεια , σχολείο > αδυναμία καλλιέργειας της κριτικής ικανότητας του νέου > μετάδοση προτύπων ωφελιμισμού και χρησιμοθηρίας ( π.χ. εξεταστικό σύστημα ) > αδυναμία διαμόρφωσης ενός πολίτης κριτικά σκεπτόμενου , με εφόδια την  αυτογνωσία , την ικανότητα ιεράρχησης των αναγκών και αντίστασης κατά της διαφήμισης
• κράτος > αδυναμία ελέγχου των διαφημίσεων , ανοχή απέναντι στα οικονομικά συμφέροντα > αδιαφορία για την προβολή παραπλανητικών διαφημίσεων

Θετικές συνέπειες της διαφήμισης

• Αύξηση των πωλήσεων > οικονομική ανάπτυξη των επιχειρήσεων
• Όξυνση του ανταγωνισμού μεταξύ των εταιρειών > βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων και συγκράτηση των τιμών τους
• Αποτελεί πηγή εσόδων , αναγκαίων για τη λειτουργία της ιδιωτικής τηλεόρασης και του ραδιοφώνου
• Ενημέρωση του καταναλωτή για τα διαθέσιμα προϊόντα
• Δημιουργία νέων πεδίων επαγγελματικής απασχόλησης
• Τα διαφημιστικά μηνύματα κοινωνικού περιεχόμενου ευαισθητοποιούν την κοινή γνώμη αναφορικά με φλέγοντα κοινωνικά προβλήματα , όπως τα ναρκωτικά , η αιμοδοσία , τα τροχαία ατυχήματα κ.α.
• Προβολή της τέχνης και διάφορων πολιτιστικών αγαθών και εκδηλώσεων  .

Τα χαρακτηριστικά της αθέμιτης και της παραπλανητικής διαφήμισης

Αθέμιτη	Παραπλανητική
Προκαλεί ή εκμεταλλεύεται το φόβο – ανασφάλεια Προκαλεί μειωτικές φυλετικές διακρίσεις Εξωθεί τα άτομα σε πράξεις βίας Εκμεταλλεύεται την απειρία ή την ευπιστία Επιδεικνύει άσεμνα το ανθρώπινο σώμα Προσβάλλει την προσωπικότητα ορισμένων ατόμων	Βασίζει την πειστικότητα στην επιστημονική ιδιότητα προσώπων, η οποία όμως δεν υφίσταται Συνδέει την τεχνολογία – επιστήμη μιας χώρας με την ποιότητα των προϊόντων Εμφανίζεται με τη μορφή δημοσιογραφικής είδησης, αρθρογραφίας , επιστημονικής ανακοίνωσης

Αρνητικές συνέπειες της διαφήμισης

Πνευματικό – Γνωστικό Μέρος – Πολιτιστικό Επίπεδο

• βομβαρδισμός με αθέμιτα και παραπλανητικά μηνύματα > άμβλυνση της κριτικής ικανότητας , της δυνατότητας για αντικειμενική στάθμιση και εξέταση , νάρκωση της αμφισβήτησης – αμφιβολίας – κριτικού ελέγχου > υποβάθμιση πνευματικών αξιών , απουσία πνευματικής ζωής > παθητικοποίηση του δέκτη , αποπνευματοποίηση
• προβολή ξενόφερτων προτύπων συμπεριφοράς , χρήση ξενικών όρων , συνθηματολογία > ξενομανία , κακοποίηση της γλώσσας , μετατροπή του ατόμου σε πιστό ακόλουθο της μόδας > ομοιομορφία ένδυσης – συμπεριφοράς

Συναισθηματικό – Ψυχικό Μέρος

• δημιουργία πλαστών αναγκών > αδυναμία ελέγχου των παθών και των ενστίκτων > έλλειψη σθένους , αυτοκυριαρχίας , > πρόκληση άγχους και ανασφάλειας για την κάλυψη των πρόσθετων αναγκών > απογοήτευση > απώλεια της εσωτερικής   ελευθερίας , ο άνθρωπος δούλος των επίπλαστων αναγκών του

Ανθρωπιστικός – Ηθικός Τομέας

• εκχυδαϊσμός των ανθρώπινων σχέσεων , εξευτελισμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας , προβολή υλιστικών προτύπων ευτυχίας > εκμετάλλευση , ατομικισμός , πλεονεξία , ωφελιμισμός , φιληδονισμός , ενίσχυση των ηθικών στερεότυπων ( π.χ. ο ρόλος της γυναίκας ) > κρίση ηθικών αξιών 

Κοινωνικό Επίπεδο

• προβολή του ατομικισμού και της ανάγκης για κατάκτηση υλικών αγαθών > απομάκρυνση του ανθρώπου από τα κοινά , οι υπερτροφικές ατομικές ανάγκες εκμηδενίζουν τις κοινωνικές
• δημιουργία στερεότυπων ευμάρειας και αφθονίας > κόμπλεξ κατωτερότητας στους πολίτες που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν > αντιδραστικότητα , περιθωριοποίηση , κυριαρχία των παθών  > όξυνση των φαινομένων κοινωνικής παθογένειας ( εγκληματικότητα , ναρκωτικά )

Πολιτικό Επίπεδο – Δημοκρατικός Βίος

• πρόταξη των υλικών αγαθών > αδιαφορία για τα πολιτικά δρώμενα > αδιαφορία για ενημέρωση σχετικά με τα κοινά , αδυναμία διαμόρφωσης ολοκληρωμένης αντίληψης > μαζοποίηση , χειραγώγηση του πολίτη , ο άνθρωπος πέφτει θύμα δημαγωγίας και λαϊκισμού, φανατισμός

Υλικό – Οικονομικό Επίπεδο

• πρόσθετες ανάγκες > ώθηση στην εύρεση και δεύτερης εργασίας για την κάλυψή τους > υιοθέτηση μιας ευδαιμονιστικής αντίληψης για τη ζωή > εντατικοποίηση των ρυθμών εργασίας > απώλεια ελεύθερου χρόνου , υπερκατανάλωση > καταστροφή του περιβάλλοντος
• τα μεγάλα ποσά που απαιτεί η δημιουργία και η προβολή της διαφήμισης δημιουργούν έναν αθέμιτο ανταγωνισμό ανάμεσα στις μεγάλες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δεν έχουν τη δυνατότητα εκτεταμένης διαφήμισης

Αιτιολόγηση της ιδιαίτερης επίδρασης της διαφήμισης στο παιδί

• Εκμεταλλεύεται την άγνοια των παιδιών σχετικά με τις οικονομικές σχέσεις
• Υπερβάλλει σ’ ό,τι αφορά τις ιδιότητες του προϊόντος εκμεταλλευόμενη την αδυναμία άσκησης κριτικής
• Παρουσιάζει φανταστικές καταστάσεις όπου το παιδί έχει υπερφυσικές ικανότητες , βασιζόμενη στην έλλειψη εμπειριών
• Διεγείρει επιθυμίες που δεν έχουν προτεραιότητα
• Εκμεταλλεύεται το γεγονός ότι τα παιδιά επηρεάζονται εύκολα και μιμούνται τα πρότυπα που προβάλλονται .
• Δημιουργεί ή δίνει έμφαση σε αρνητικές αξίες , όπως η φιλαρέσκεια και η ματαιοδοξία
• Αξιοποιεί την ελκυστική επίδραση της εικόνας και του ήχου
• Μυθοποιεί και εξωραΐζει την πραγματικότητα
• Χρησιμοποιεί πρόσωπα – είδωλα για τα παιδιά .

Συνέπειες για τα παιδιά

• Δημιουργούνται συγκρούσεις στα παιδιά : τα προβαλλόμενα μηνύματα ενδέχεται να έρχονται σε σύγχρουση με τα μηνύματα που προβάλλει η οικογένεια
• Από τη στιγμή που τα παιδιά παρακολουθούν αδιακρίτως διαφημίσεις που απευθύνονται είτε σ’ αυτά είτε σε ενήλικες επηρεάζονται από τα προβαλλόμενα πρότυπα . Δεν είναι σε θέση να τα επεξεργαστούν κριτικά , καθώς στερούνται εμπειριών , με αποτέλεσμα να διαμορφώνουν μια ανακριβή , παραμορφωμένη ή λαθεμένη εντύπωση για την κοινωνία και τα πρότυπα προς μίμηση . 
• Η πλύση εγκεφάλου όχι μόνο αναφορικά με την κατανάλωση προϊόντων αλλά και με την επιβολή ιδεολογιών      ( δεδομένων των ανύπαρκτων ή αναιμικών μηχανισμών άμυνας ) διευκολύνει το προπαγανδιστικό έργο της διαφήμισης
• Αυξάνονται οι καταναλωτικές επιθυμίες του παιδιού που ασκεί πίεση στους γονείς του
• Τίθενται οι βάσεις της καταναλωτικής ιδεολογίας , διαμορφώνονται οι μελλοντικοί υπερκαταναλωτές
• Η διαφήμιση σημαδεύει και τον επικοινωνιακό κώδικα των παιδιών : τα διαφημιστικά σλόγκαν ενσωματώνονται στη γλώσσα . Φαινόμενα όπως η λεξιπενία και η γλωσσική κακοποίηση ευνοούνται .

Αιτιολόγηση της ιδιαίτερης επίδρασης της διαφήμισης στη γυναίκα

• Η διαφήμιση προβάλλει πρότυπα που ανταποκρίνονται στις προσδοκίες και στην πολλαπλότητα των ρόλων που επωμίζεται η σύγχρονη γυναίκα : μητέρα , σύζυγος , επαγγελματίας
• Η προσπάθεια της γυναίκας να ταυτιστεί ή έστω να προσεγγίσει τα κοινωνικά γυναικεία πρότυπα και η δυσκολία επίτευξης οδηγούν στην « εύκολη » λύση και στις « έτοιμες συνταγές » που προσφέρει η διαφήμιση
• Η γυναίκα από ιδιοσυγκρασία εμφανίζεται ευαίσθητη , ευσυγκίνητη , τρωτή σε θέματα που αφορούν στη μητρότητα ή το συζυγικό ρόλο · η διαφήμιση εκμεταλλεύεται τη γυναικεία ευαισθησία και ταυτίζει το διαφημιζόμενο προϊόν με το πρότυπο της ιδανική μητέρας ή συζύγου , ασκώντας πάνω της ψυχολογική πίεση
• Τα προβαλλόμενα πρότυπα ομορφιάς κυρίως από τη βιομηχανία της μόδας λειτουργούν πιεστικά στη γυναίκα · η διαφήμιση αξιοποιεί τις προσδοκίες της γυναίκας και εκμεταλλεύεται τα πρότυπα ομορφιάς · ειδικά στη βιομηχανία καλλυντικών υποθάλπεται από τη διαφήμιση κατά κόρον η ματαιοδοξία και το όνειρο της ομορφιάς και της παρατεταμένης νεανικής ηλικίας
• Τα καταναλωτικά αγαθά λειτουργούν ως υποκατάστατα και ψυχολογικές αναπληρώσεις , ως μέσα εκτόνωσης της ψυχολογικής καταπίεσης της γυναίκας . Η διαφήμιση εκμεταλλεύεται τα διαιωνιζόμενα συμπλέγματα κατωτερότητας της γυναίκας ή αυτοπροβάλλεται ως « ψυχοθεραπευτικό » μέσο στις υφιστάμενες πιέσεις .
• Η διαφήμιση παρουσιάζεται ιδιαίτερα ελκυστική , απευθύνεται στην καλαισθησία των γυναικών και κολακεύει τη φιλαρέσκειά τους . Παράλληλα , ικανοποιεί – επιφανειακά – την προσπάθειά τους να ανταποκριθούν επαρκώς στο μητρικό , συζυγικό και επαγγελματικό τους ρόλο .
• Επηρεάζεται από το επικρατούν υλιστικό πνεύμα που ανάγειν το « έχειν » και όχι το « είναι » σε μέσο κοινωνικής προβολής και επιβολής . Η γυναίκα στα πλαίσια του αγώνα της για χειραφέτηση και κοινωνική καταξίωση ενδέχεται να υποκύψει στις ανάλογες διαφημιστικές υποσχέσεις .

Συνέπειες για τη γυναίκα

• Η γυναίκα υιοθετεί τα προβαλλόμενα πρότυπα και επιδίδεται σε ένα μάταιο αγώνα εξίσωσης και ταύτισης με αυτά > άγχος , ανασφάλεια , απογοήτευση
• Καθίσταται αντικείμενο εκμετάλλευσης
• Απώλεια της προσωπικής της αξίας και της προσωπικής της ελευθερίας
• Υπονόμευση της προσπάθειας για χειραφέτηση
• Ευτελισμός των συναισθημάτων της γυναίκας καθώς ταυτίζονται με προϊόντα και εκφράζονται μέσα από προϊόντα
• Η διαφήμιση λειτουργεί ανισωτικά μεταξύ των δύο φύλων με τη μονόπλευρη προβολή του προτύπου της γυναίκας – νοικοκυράς ή της ερωτικής διάστασης . Τροφοδοτεί την αντίληψη περί της γυναικείας κατωτερότητας ,μία αντίληψη που επηρεάζει κυρίως τα παιδιά τα οποία διαμορφώνουν μια λανθασμένη εικόνα για το ρόλο του γυναικείου φύλου
• Εντείνει τυχόν συμπλέγματα κατωτερότητας και ωθεί στην υπερκατανάλωση

Διαφήμιση και Υπανάπτυκτες χώρες

Μέθοδοι επέκτασης των πολυεθνικών στις υπανάπτυκτες χώρες

• Προβολή ενός τρόπου ζωής που δεν συσχετίζεται με τις ανάγκες ή τις παραδόσεις των υποανάπτυκτων χωρών , αλλά με τα αγαθά που οι αναπτυγμένες χώρες επιθυμούν να επιβάλλουν · η ευημερία ταυτίζεται με τον υλικό πλούτο .
• Αλλοίωση των παραδοσιακών ηθών και εθίμων και πολιτιστική ισοπέδωση > αφαίρεση από τις υπανάπτυκτες χώρες κάθε μηχανισμού άμυνας απέναντι στα νέα πρότυπα βίου , που προωθούνται
• Καλλιέργεια ενός αισθήματος μειονεξίας στους πολίτες της υποανάπτυκτης χώρας λόγω της πολιτιστικής , αλλά κυρίως οικονομικής , επιστημονικής , μορφωτικής , πολιτικής βραδυπορίας τους

Στόχοι της διαφημιστικής εκστρατείας

• Αγορά καταναλωτικών προϊόντων με την ελπίδα ότι τα προϊόντα αυτά θα απαλλάξουν τους πολίτες από την εξαθλίωση
• Μίμηση του τρόπου ζωής και αντιγραφή της δυτικής ιδεολογίας

Συνέπειες για τους πολίτες των χωρών του Τρίτου Κόσμου

• Καταλήγουν να θεωρούνται ευεργετούμενοι , προστατευόμενοι και πολλές φορές εξαρτώμενοι και κατώτεροι
• Στρέφονται προς τον άκριτο μιμητισμό των προτύπων βίου που προβάλλονται έντεχνα μέσω της διαφήμισης
• Υφίστανται όχι μόνο ιδεολογική εξάρτηση / υποτέλεια αλλά και αλλοίωση πολιτιστική , κάτι που εξυπηρετεί τις ηγεμονικές τάσεις των αναπτυγμένων χωρών : ο οικονομικός και πολιτιστικός ιμπεριαλισμός αποτελούν το προστάδιο ενός καθολικού ιμπεριαλισμού
• Ενθαρρύνεται η χρήση προϊόντων των οποίων η καταλληλότητα δεν είναι πάντα δεδομένη για τις συγκεκριμένες χώρες

Τρόποι προστασίας από την παραπλανητική και αθέμιτη διαφήμιση

• Κώδικας επαγγελματικής δεοντολογίας που να εφαρμόζεται από όλους τους διαφημιστές
• Εναρκτήριο και ληκτικό σήμα ώστε ο δέκτης να προετοιμάζεται ψυχολογικά ότι θα παρακολουθήσει διαφημίσεις , άρα να βρίσκεται σε εγρήγορση και να μην αποτελεί παθητικό αποδοχέα μηνυμάτων
• Αυστηρές ποινές – πρόστιμα στους παραβάτες των νόμων για τη διαφήμιση
• Ενημέρωση των καταναλωτών για τους κινδύνους που απορρέουν από την κατάχρηση κάποιων προϊόντων
• Ποσοτικός έλεγχος των διαφημίσεων , ώστε να μη γίνεται πλύση εγκεφάλου στον καταναλωτή
• Ποιοτικός έλεγχος των διαφημίσεων σχετικά με τα πρότυπα που προβάλλονται , τη γλώσσα που χρησιμοποιείται
• Απαγόρευση της άμεσης ή έμμεσης δυσφήμισης του αντιπάλου
• Έλεγχος των περιπτώσεων γκρίζας διαφήμισης , π.χ. ο πρωταγωνιστής μιας ταινίας καπνίζει και φαίνεται η μάρκα των τσιγάρων
• Ευθύνη του ατόμου : Υπευθυνότητα και μέτρο καταναλωτή , αυτοέλεγχος , ανάπτυξη ενδιαφερόντων , όχι μονοδιάστατη προσκόλληση στον καταναλωτισμό , άσκηση κριτικής πάνω στις διαφημίσεις
• Οικογένεια : μετάδοση αξιών και αρχών , οι γονείς να αποτελούν πρότυπα κριτικής στάσης
• Σχολείο : Προσφορά ανθρωπιστικής παιδείας , μύηση των παιδιών στο μέτρο και σε ενδιαφέροντα όπως το βιβλίο , καλλιέργεια της κριτικής στάσης
• Πνευματικοί άνθρωποι : Με το κύρος και την επιρροή τους μπορούν να προσανατολίσουν τους πολίτες σε  άλλες , υψηλότερες αναζητήσεις .